Molen De Gooijer
It Fryske Gea heeft verschillende verborgen pareltjes. De Gooijer is er eentje. De monumentale molen vertelt het verhaal van het Nederlandse landschap en staat op een prachtige plek. Middenin de Lendevallei pronken de wieken. Molen De Gooijer is letterlijk de kers op de taart van het gebied. De molen staat al meer dan honderd jaar op de huidige plek en wordt geregeld draaiende gehouden, want ook voor een molen geldt: rust roest. Op dit moment zijn we bezig met het herstellen van de fundering van de molen. Dit duurt tot februari 2022.
Als muziek in de oren
Molenaar Kees Vanger is al sinds 1977 actief als molenaar en heeft met uiteenlopende molens in Noord-Nederland gewerkt. Als het weer gunstig is laat hij met vrijwilligers de molen elke zaterdagmiddag draaien.
“Zo’n molen moet werk verzetten, hij staat er niet voor de prins. Iedere molen moet op zijn tijd flink draaien.” – Molenaar Kees Vanger
Het gesuis van de wieken klinkt als muziek in zijn oren. De molen is een belangrijke schakel in de cultuurhistorie, weet Vanger.
Van groot belang
Medewerker cultuurhistorie Stefien Smeding van It Fryske Gea benadrukt het belang van de molen. “De situering op de rand van het stroomdal met de polders en natuurgebieden is het Nederlands cultuurlandschap ten top. Ik vind het geweldig dat de molen in dit geheel zo’n karakteristieke rol vervult.” In het gebied zijn verschillende faseringen in het landschap zichtbaar van wilde natuur tot natte polders en landbouwgebied. Het zijn tijdlagen die een rijke historie herbergen. Aan de overkant van de Lende ligt de herstelde Blessebrugschans, een verdedigingswerk uit de 17e eeuw dat deel uitmaakte van de Friese Waterlinie en vijandige mogendheden buiten Fryslân moest houden. De dijken langs de Lende, het veensluisje en de afwisseling tussen legakkers, petgaten en ontoegankelijk moeras geven in een notendop de verhouding van mens tot zijn omgeving weer.
“De situering op de rand van het stroomdal met de polders en natuurgebieden is het Nederlands cultuurlandschap ten top. Het ensemble van molen met de daarachter liggende molenaarswoning is prachtig.” – Stefien Smeding.
Terug in de tijd
De geschiedenis van de molen is een lofzang op de flexibiliteit. In een vorig leven deed De Gooijer vanaf 1775 dienst in de vervening achter Blesdijke om het gebied droog te malen. In 1836 was die klus geklaard en verhuisde de molen naar Noordwolde waar na een ingrijpende verbouwing een bestaan als korenmolen wachtte. Toen de strijd tegen de machines definitief verloren was, lonkte opnieuw een taak in de waterhuishouding. In 1918 verkaste de achtkante bovenkruier naar de huidige plek. In 1991 kreeg de molen na een ingrijpende restauratie de huidige naam De Gooijer, een eerbetoon aan de laatste beroepsmolenaar, Geert Gooijer. Het maakt De Gooijer tot de Heintje Davids onder de molens. Steeds opnieuw begint een nieuwe episode in het werkend bestaan. Molenaar Kees Vanger spreekt liefkozend van ‘de wandelende molen’. Het is een waardig saluut aan de rijke geschiedenis van de streek. Vanger tot besluit: “Ik ben ook gek op de natuur en vogeltjes. Dat komt hier allemaal mooi samen.” De uitgebreide geschiedenis is te lezen in de brochure Het verhaal van ‘de Gooijer’.
