Dood hout leeft
Stel, je loopt door het bos en ziet dode bomen of boomresten liggen. Wat denk je dan? Is dat slecht? Nee, juist niet! Dood hout is heel nuttig voor alles wat in het bos leeft. Daarom wordt er vaak bewust voor gekozen om het te laten liggen en de natuur haar gang te laten gaan. Voor ons lijkt het hout dan wel dood, maar dat is het niet. Het zit vol leven: spechten, vleermuizen, boommarters, noem het maar op. Zij maken dankbaar gebruik van de resten die blijven liggen of staan. Wat leeft allemaal in en rond ‘dood’ hout?
Schimmels: natuurlijke opruimers
Rottend hout is vochtig en daardoor ideaal voor schimmels om op te groeien. Ruim 300 soorten paddenstoelen leven zelfs alléén op dood hout. Schimmels worden ook wel opruimers genoemd, omdat zij dood natuurlijk materiaal afbreken. De stoffen die hierbij vrijkomen zijn weer bruikbaar voor andere bosbewoners. Win-win dus!
Planten: bron van mineralen
Schimmels zetten het zuurstof uit boomresten om in CO2, water en mineralen, waarvan planten weer kunnen leven. Tip voor je tuinplanten dus! Vooral mossen en varens zijn veel te vinden op dood hout. Deze soorten hebben namelijk weinig licht nodig en zijn gek op vocht.
Dieren: veiligheid en volle buiken
Dieren leven volop in en rond dood hout, voornamelijk om te schuilen of voor het vinden van voedsel. En dat blijft niet bij één of een paar, maar een hele variatie aan soorten!
Zoogdieren
Dassen, wilde zwijnen en woelmuizen gebruiken dood hout om hun maaltijd te scoren. De schimmels die er leven zijn voor deze dieren een lekker hapje. Daarnaast bieden de boomstammen voor veel zoogdieren een goede schuilplaats, zoals voor vleermuizen en boommarters. Hoog en droog.
Vogels
Veel vogels zijn gek op larven, die volop in het hout te vinden zijn. Verder timmeren spechten graag broedholen in boomstammen, waarvoor zij dood hout ook goed voor gebruiken. Of de specht daar geen hoofdpijn van krijgt? Welnee, heeft hij speciale aanpassingen om de klappen op te vangen, waaronder een stukje sponzig bot tussen zijn snavel en voorhoofd.
Geleedpotigen
Naar schatting is een kwart tot de helft van de geleedpotigen die in het bos leven afhankelijk van dood hout. Door lieveheersbeestjes en loopkevers wordt het bijvoorbeeld gebruikt voor beschutting en/of overwintering. Pissebedden vind je er ook in overvloed. Til maar eens een liggende boomstam op wanneer je in het bos bent.
Reptielen
Slangen gebruiken dood hout om hun temperatuur te regelen door er lekker op te zonnebaden of juist om zich er onder te verschuilen. Ringslangen leggen soms zelfs hun eieren in de holen die zijn ontstaan. Ook sommige hagedissen trekken zich terug onder het hout.
Amfibieën
Kikkers zoeken hun schuilplaats onder omgevallen bomen, omdat het klimaat daar vochtig is. Hiermee voorkomen ze uitdroging. Sommige paddensoorten overwinteren er zelfs. Door de grote hoeveelheid wormen onder de boomstronken, zijn hier ook vaak vuursalamanders te vinden. De vuursalamander is één van de grootste salamanders van Europa en door zijn felgele vlekken/strepen haast niet te missen. Helaas wordt de soort ernstig bedreigd en zie je ze steeds minder. Probeer hem maar eens te spotten!
Insecten
Schimmels zijn een voedselbron voor insectenlarven, die op hun beurt weer op het menu staan van hun natuurlijke vijanden. Daarnaast kunnen natuurlijk ook veel houtverterende insecten hier hun buik mee vullen. Ook als beschutting of overwinteringsplek is het dode hout erg nuttig voor de kleine beestjes.
