Natuureducatie in de Alde Feanen

Dinsdagochtend 10.00 uur, bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen. Gosse Bakker vangt een groep kinderen op. “Vandaag gaan we de natuur in! Hebben jullie er zin in? Lekker de hele dag buiten zijn, we beginnen met het survivalpaadje, dus maak je borst maar nat!” Met energie en humor spoort Gosse, van beroep biologiedocent op het Dockinga College, de kinderen aan. Dat moet ook, anders houd je deze doelgroep niet bij de les, zo stelt de natuurgids. “Op pad met kinderen of jongeren is geweldig, maar het vraagt veel van je entertainment skills. Interesse opwekken doe je met eigen enthousiasme en door aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.” 

Zelf groeide Gosse op in Twijzelerheide, het dorp waar hij nog altijd woont. Aaisykje, vissen en het land in waren zijn favoriete bezigheden. Op het werk merkt hij dat zijn leerlingen dat amper nog doen. “Ik ben er zeker van dat mijn passie voor de natuur in mijn kinderjaren is opgewekt, alleen als je oog voor de wereld om je heen hebt, wil je er ook op passen. Tegenwoordig spelen kinderen echter vooral binnen. Dat besef bracht mij er drie jaar geleden toe om excursieleider bij It Fryske Gea te worden.” Daarvoor volgde hij een paar maanden lang een avondcursus natuureducatie. “Ik heb nog steeds app-contact met de groep van toen; we delen tips en tricks, heel leuk en leerzaam.” 

Vies worden

Het survivalpaadje eindigt bij de petgaten in het Pettebosk waar op deze bewolkte dag een mysterieuze sfeer hangt. Dit bos, speciaal aangelegd voor jongereneducatie, is een soort miniatuurweergave van de Alde Feanen, met eilandjes, bruggetjes, riet, wilgenbomen en petgaten. Perfect om waterbeestjes te zoeken, de volgende activiteit van vandaag. 

“Het water is hier heel schoon, schoner dan zwembadwater en dus vang je bijna altijd wel beestjes,” vertelt Gosse terwijl de kinderen met een schepnet en een teiltje aan de slag gaan. “Vies worden mag, dus graai maar lekker in de drek!” spoort Gosse de kinderen aan. “Het is vandaag te koud, maar ik heb het liefst dat ze helemaal in het water gaan. Dat is pas echt natuurbeleving.” De kinderen vinden onder andere schrijvertjes, een libellenlarve en waterschorpioenen. “Die haalt adem door zijn staart!” weet Gosse bij de laatste te melden. 

Survivalbaan

Natuurlijk mag ook de otter niet ontbreken. Het beest spreekt erg tot de verbeelding, net wat Gosse nodig heeft bij deze doelgroep. “De otter kan supergoed zwemmen. Kijk eens goed naar de illustratie op dit bord. Hoe kan je zien dat hij zo’n goede zwemmer is?” vraagt hij. “Exact, de otter heeft zwemvliezen, die werken precies hetzelfde als de flippers die jullie wel aan hebben in het zwembad.” Na het mini-college willen de kinderen de otter maar wat graag zien. Maar het beest is schuw, dat gebeurt bijna nooit. “Ik heb hem zelf ook nog nooit gezien. Datzelfde geldt voor de Noordse woelmuis, een bijzonder zeldzaam beest dat alleen in Nederland voorkomt. Zo ook in De Alde Feanen. Het dier kan heel goed graven en laat kleine ‘molshopen’ achter. Als we zulke hopen zien vertel ik altijd over de Noordse woelmuis, maar anders laat ik het achterwege. Kinderen moeten zien wat je vertelt, anders blijft het niet hangen. Ik neem ook altijd een stukje turf mee, daarmee kan ik meer over dit laagveengebied vertellen.” 

Na een pauze wandelt de jeugd naar het laatste en meest spectaculaire onderdeel van deze dag: een survivalbaan met touwladders en klimpalen over het water. Uiteraard gebeurt dan het meest voor de hand liggende: de excursieleider krijgt een duwtje en belandt in het water. Gosse lacht: “Had ik al gezegd dat dit de leukste doelgroep is?” Het is duidelijk: natuurbeleving en avontuur staan centraal bij de excursies van It Fryske Gea.

Enthousiast geworden?

Na het lezen van dit artikel inspiratie opgedaan? It Fryske Gea organiseert voor schoolkinderen van groep 3 t/m 8 supergave schoolreisjes in Nationaal Park De Alde Feanen! Ook dan begeleidt Gosse of één van onze andere gidsen met veel enthousiasme de verschillende programma-onderdelen. Van survivalkamp, onderwaterwereld, kikkeravonturen tot aan een otterpuzzeltocht. Kortom een bijzondere ervaring voor zowel leerling als leerkracht én begeleider.