Heide Hulstreed, klein stukje heide met grote rijkdom

Geschiedenis en ligging

Heide Hulstreed ligt ten zuidwesten van Jubbega. Het gebied ligt op de noordflank van de Tsjonger. Al voor de ruilverkaveling vanaf 1966 was de heide rondom Heide Hulstreed al ontgonnen, waardoor veel heide is verdwenen. Gelukkig is het gebied recent eigendom geworden van It Fryske Gea zodat dit laatste restje heide beschermd blijft. Het gebied is niet vrij toegankelijk, maar je kan het gebied goed overzien vanaf het zandpad Hulstreed. De Hulstreed loopt dwars door het gebied en ligt tussen de Schoterlandseweg in het noorden en de Tjongervallei in het zuiden. Loop dus zeker eens over de Hulstreed als je in de omgeving van Jubbega bent.

Beheer

Voordat het gebied eigendom was van It Fryske Gea, zijn er een aantal bomen gekapt en is een deel van het gebied geplagd. De meeste vennen zijn opgeschoond en uitgediept. It Fryske Gea is begonnen met het voortzetten van het periodieke kap- en snoeiwerk om de heide in stand te houden. Niet alle bomen en struiken zijn weggehaald, omdat dit uiteraard ook weer leefgebied is voor verschillende dieren. Daarnaast is het in de toekomst nodig om kleinschalige plagwerkzaamheden uit te voeren om vergrassing tegen te gaan en de heide te verjongen. De takken en het plagsel kunnen gebruikt worden om broeihopen te maken voor de aanwezige ringslangen.

Zeldzame heide en nieuwe soorten

De meest bijzondere en zeldzaamste vegetatie op Heide Hulstreed is de zogenaamde bosbesheide. In tegenstelling tot de bekende, paarse heide bestaat deze vegetatie vooral uit rode bosbes. Afgelopen jaar hebben vrijwilligers Frank van Gessele en Hendrik de Vries van Plantenwerkgroep Gorredijk e.o. de zeldzame en bedreigde soorten in kaart gebracht. Dit zijn naast rode bosbes ook blauwe bosbes en kleine veenbes, bruine snavelbies, kleine zonnedauw, koningsvaren, liggend walstro, stijf havikskruid en veenpluis.

Daarnaast hebben zij een lijst gemaakt van alle voorkomende planten van de heide. In 2008 is dit ook gedaan, zodat we de resultaten naast elkaar konden leggen. Ten opzichte van 2008 zijn er 55 nieuwe soorten planten gevonden, zoals Amerikaanse eik, Europese en Japanse lork, hazelaar, peterselievlier, robinia en sierappel. Verrassend is de vondst van vorig jaar door medewerker Henk  Jager langs het zandpad, hij vond enkele pollen blauwe knoop. Deze staat op de rode lijst. Prachtige vondsten die we met goed beheer kunnen behalen en behouden!

Wat vliegt er rondom de heide?

Vogels van beboste heide

In 2016 heeft vrijwilliger Berend Veenstra de territoriale broedvogels van Heide Hulstreed geïnventariseerd. Dit is in 2020 herhaald door Klaas Jager van Buro KaJager. In 2020 zijn 26 broedvogels vastgesteld. Soorten die opvallend meer aanwezig waren, zijn tuinfluiter en geelgors. En nieuwe soorten in 2020 zijn grasmus, grauwe vliegenvanger, gekraagde roodstaart, roodborsttapuit, appelvink en kneu. Zelfs soorten van hogere, oudere bomen als houtduif, boomkruiper, grauwe vliegenvanger en appelvink verschenen op het toneel!

Vlinders, libellen en bijen

In Heide Hulstreed ligt ook een vlindertelroute van de Vlinderstichting. De afgelopen 15 jaar zijn de vlinders hier geteld door Mariske Pemmelaar, dit levert een mooi inzicht op in de vlinders die hier leven. In totaal zijn in al die jaren 31 dagvlindersoorten waargenomen. Opvallende, zeer zeldzame soorten zijn de grote vuurvlinder (1 exemplaar in 2007) en het tijgerblauwtje (de eerste van Fryslân in 2015). Ook libellen zijn er volop te vinden: 24 libellensoorten zijn er waargenomen. Ook komt er een mooi aantal bijen voor, dit jaar werden er 13 bijensoorten vastgesteld. Van de wilde bijen was de bosbesbij de meest opvallende. Deze zeldzame, specialistische zandbij heeft een voorkeur voor bosbessoorten als nectarplant. In Heide Hulstreed is dit dus de rode bosbes! Ben je benieuwd naar alle aantallen? Bekijk het resultatenoverzicht per soort >>

Dassen

Een bewoner die je minder snel zult aantreffen, maar er wel woont, is de das! In het gebied zit een oude dassenburcht met meerder pijpen. Gelet op de verse graafsporen zijn dassen nog steeds actief in het gebied. De kale stukken bodem die hierbij ontstaan, zijn weer geschikt voor bijen om in te nestelen.