Fascinerende en onvoorspelbare hectiek!
Dat zijn woorden die zonder meer van toepassing zijn op de eerste zes weken van ‘Beleef de lente in It Fryske Gea’ in de Alde Feanen. Schitterende, maar soms ook heftige taferelen spelen zich af op het nest voor de webcam.
Parende zeearenden op het oude nest (overigens tot groot ongenoegen van het havikenpaar), bouwmateriaal stelende buizerds en zwarte kraaien, onderlinge gevechten tussen eieren leggende nijlganzen! En als klap op de vuurpijl zoekt en vindt de steenmarter op 15 meter hoogte een regelmatig met verse nijlganseieren gevulde provisiekast! Met het grootste gemak neemt zij de afdoende gedachte ‘marter barrière’. Triomf, woede, wanhoop, verdriet, liefde en victorie, het lijkt wel de mensenwereld.
Emoties
Maar… zijn de emoties op en rondom het ‘oude nest’ nu de menselijke interpretatie van wat wij zien? Of ervaren deze vogels zelf ook emoties en kunnen zij daaruit leren? Lang was het onder geleerden ‘not done’ om emoties en cognitief gedrag toe te kennen aan vogels of andere dieren. Nee, deze reageren instinctief en de mens is het hoogtepunt van de evolutie! Tja, waar dat laatste uit blijkt heb ik nog niet kunnen ontdekken! Nee, het zou heel goed kunnen dat juist vogels ons de spiegel voorhouden waar wij, als we daarvoor open staan tenminste, nog veel van kunnen leren.
In ons spraakgebruik hebben wij het bijvoorbeeld over een ‘domme gans of een uilskuiken!’. En als iemand een (te) duidelijke mening poneert, mag die persoon ‘een toontje lager gaan zingen’. Zijn ganzen en jonge uilen in werkelijkheid dom? En waarom een toontje lager zingen? Vogels in stedelijke gebieden met veel laagtonig verkeerslawaai hebben juist geleerd om hoger te gaan zingen om zich ‘verstaanbaar’ te maken voor soortgenoten en toekomstige partners.
Kijk niet alleen naar de beelden, maar luister ook eens naar het prachtige gezang van de vogels rondom de nestcam. Met wat mij betreft als hoogtepunt een Cetti’s zanger (zie audiobestand hieronder) die zich met regelmaat laat horen. Dit kan duiden op een 2de of 3de broedgeval van deze soort in Nationaal Park de Alde Feanen. Vogels zingen enerzijds om hun territorium af te bakenen, zeg maar vocaal vechten en anderzijds om een leuke partner te vinden, vocaal flirten dus. Maar als beide zaken geregeld zijn, zingen ze volgens mij ook puur uit plezier en levensvreugd.
Lerend vermogen
Ik denk dat in de afgelopen weken onze ‘webcam’ vogels hebben laten zien dat zij leren van wat ze in hun dagelijks leven tegenkomen. Ze trekken conclusies op basis van de door hen ervaren emoties. Zo kozen de haviken voor een veiligere nestlocatie. De nijlganzen kwamen uiteindelijk tot de ontdekking dat ze beter konden stoppen met het kansloos leggen van nog meer eieren in het ‘oude nest’. En het zeearendenpaar besloot, eind vorig jaar al, om de hectiek te ontvluchten en te kiezen voor een rustigere nestlocatie!
Tot slot
Bij het zeearendenpaar drie kilometer verderop heerst rust. Deze ogenschijnlijk onverstoorbare, maar waakzame heersers van de zomerpolder zijn in afwachting van hun eerste jong(en). We zijn benieuwd en zodra er nieuws is, laten we het weten!
