Het zit er op!
De geboorte én het uitvliegen van jonge zeearenden – in Nationaal Park de Alde Feanen zelfs voor het zesde jaar op rij – is een van de mooiste complimenten die It Fryske Gea als natuurbeheerder kan krijgen!
Van 10 t/m 17 juli bracht het ouderpaar steeds minder prooien naar het nest. Wel waren ze voor de bij tijd en wijle luid bedelende jongen vaak zichtbaar aanwezig. Op de avond van 11 juli bracht vrouw zeearend een heel klein stukje rood vlees (van waarschijnlijk een meerkoet) naar het nest. In het Fries noemen we dit “bek tergjen”. Wat zo veel wil zeggen als iemand die zowel hongerig als verzot is op iets lekkers, daarvan wel even te laten proeven, maar de maaltijd niet te gunnen! Dit zou kennelijk een laatste zetje moeten zijn, waardoor de jongen het nest gingen verlaten. Maar zo ging het niet. In de daarop volgende dagen werd er toch zo nu en dan weer een prooi gebracht, inclusief een nog meer dan forse paling!
Het duurde tot zondagochtend 17 juli, voordat het eerste jong om 6.30 uur met een fraaie zweefvlucht het nest in oostelijke richting verliet. Toen was het afwachten hoe snel het tweede jong dit voorbeeld ging volgen … Een etmaal later, tussen 6.20 en 6.23 uur uur was het nest leeg!
Man of vrouw?
Zoals we de twee jongen op het nest konden bewonderen en hun gedragingen observeerden, vragen veel kijkers zich af wat hun geslacht is. Valt daar iets over te zeggen op basis van de toonhoogte als ze even gaan “kekkeren” of zich wat meer of minder dominant gedragen als er prooi wordt gebracht? Is er iets vast te stellen over een onderling verschil in grootte of een verschil in grootte met één van de ouders? Hierover zekerheid geven, dat gaat niet! Maar even speculeren, dat mag altijd.
Ik denk dat er geen verschil in grootte te zien is tussen de beide jongen. Er is een verwaarloosbaar verschil in leeftijd en het illustere tweetal werd ruimschoots voorzien van voedsel. Het zou mij niet verbazen als beide jongen, ondanks een verschil in dominantie, van hetzelfde geslacht zijn.
En ja, soms denk ik te kunnen zien dat deze twee inmiddels iets forser zijn dan pa zeearend. Als dit daadwerkelijk zo is, dan zouden er dus twee zeearend pubermeiden zijn uitgevlogen. Wellicht komen er later nog veldwaarnemingen die deze gedachtegang ondersteunen, maar eerlijk is eerlijk, op deze manier daarover zekerheid geven is eigenlijk onmogelijk.
Wat kregen de nestjongen te eten?
In ieder geval kregen ze genoeg én zeer gevarieerd te eten. Toen de zeearend kuikens op respectievelijk 22 en 24 april jl. met een leeftijdsverschil van 34 uur, als witte dons bolletjes uit hun ei kropen, zullen ze ieder rond de 85 gram hebben gewogen. Bij het uitvliegen, 12 weken later, is dit gewicht toegenomen tot ongeveer 4.500 gram! En ja, dan is hun gewicht als nestjong, in een periode van respectievelijk 86 en 84 dagen, maar liefst met ruim een factor 50 toegenomen!
Het zorgzame ouderpaar bracht, van 24 april t/m 17 juli 2022, in totaal 261 prooien naar het nest. Door technische storingen ontbrak een beperkt aantal van de (tijdens daglicht gemaakte) uur bestanden om na te kijken. Het werkelijk aantal prooien zal een paar procent hoger hebben gelegen. Over deze periode bracht de man zeearend 55% en de vrouw 45% van de prooien naar het nest.
Op hoofdlijnen bestond het menu van de jongen uit een mix van gevogelte en vis. Een aantal keren werd er ook een (stuk) haas op de nestrand gedeponeerd. Verrassend waren de maar liefst 13 zeer forse palingen, die niet in de Sargassozee, maar na een onvrijwillige luchtreis op het zeearend nest het leven moesten laten.
Voor de liefhebbers: overzicht van prooien
De menukaart van 24 april t/m 31 mei 2022:
Grauwe gans: 65 (pullen in grootte toenemend)
Meerkoet: 25 (21 adult, 4 pullen)
Knobbelzwaan: 6 (pullen)
Wilde eend: 3 (1 adult man, 2 pullen)
Grote Canadese gans: 1 (pul)
Brandgans: 1 (adult)
Blauwe reiger: 1 (2 poten)
Vis: 21 (17 brasem, 2 paling, 1 snoekbaars, 1 NN)
Haas: 4 (3 x deel van adult, 1 halfwas)
Subtotaal: 127
In deze periode werden er 127 prooien gebracht, 84 door de man en 43 door de vrouw. Vanaf half mei nam het aandeel van de door de vrouw zeearend gebrachte prooien nadrukkelijk toe!
***
De menukaart van 1 juni t/m 17 juli 2022:
Meerkoet: 42 (34 adult, 6 pullen, 2 juveniel)
Grote Canadese gans: 16 (pullen)
Knobbelzwaan: 6 (pullen)
Grauwe gans: 2 (1 pul, 1 juveniel)
Vogel NN: 2 (delen van een reigerachtige?)
Blauwe reiger: 1 (adult, zonder hals/kop)
Grutto: 1 (adult)
Zwarte kraai: 1 (adult)
Vis: 57 (31 brasem, 11 paling, 4 baars, 1 snoekbaars, 10 NN)
Haas: 6 (2 x halfwas, 4 x achterpoten/restant)
Subtotaal: 134
In deze periode werden er 134 prooien gebracht, 59 door de man en 75 door de vrouw. Ten opzichte van de eerste 5 weken zien we dat het aandeel van de door vrouw zeearend gebrachte prooien groter is geworden dan dat van manlief.
Tot slot
Namens het ‘Zeearend team’ wil ik de kijkers bedanken voor hun belangstelling. Allen een fijne zomer gewenst, met hopelijk niet te veel last van ‘een leeg nest syndroom’ en wie weet “oant sjen” in een volgend seizoen of tijdens een (vaar)excursie bij It Fryske Gea!
