NU: kaartjesactie voor de film Grutto!
Word beschermer en reserveerDe grutto voelt zich thuis in een levendig landschap vol kruidenrijk grasland, met insecten en een gezond bodemleven. Elk jaar worden er in ons land te weinig grutto’s groot. Ook andere weidevogels zoals kievit, tureluur en scholekster gaat het niet voor de wind. Om ze te helpen overleven, is het belangrijk dat we ze goed beschermen. Voldoende rust, veiligheid en voedsel is een must. Wij weten wat ze nodig hebben. Op de belangrijkste broedlocaties nemen we daarom speciale maatregelen. Help ook mee een veilige kraamkamer voor de grutto in te richten!
Sinds 1970 zijn we 75% van alle Nederlandse grutto’s kwijtgeraakt. De voortplanting is te laag en ze krijgen hun kuikens niet groot.
Door menselijk ingrijpen staat de biodiversiteit onder druk. Het ecosysteem van bodemleven, flora, insecten en vogels is in onbalans.
85% van alle grutto’s broedt in Nederland en meer dan 60% in het Noorden. Zonder extra bescherming verdwijnt onze nationale vogel en ook de bûnte greide.
'De vogelgeluiden in het voorjaar, de sfeer, de mensen die bij de hekken staan te genieten… Een Fryslân zonder weidevogels kan ik me niet voorstellen.'
It Fryske Gea bundelt haar krachten met Het Groninger Landschap en Landschap Noord-Holland. Met de campagne ‘Geef de grutto een thuis om groot te worden’ vragen we extra aandacht voor de grutto en onze weidevogelgebieden. In de campagne is de grutto boegbeeld: als de grutto kan overleven, kunnen andere weidevogels dat ook. Samen met andere natuurbeheerders, collectieven en boeren dragen we de verantwoordelijkheid voor het thuis van de grutto bij ons in de provincie.
Lees de verhalen van beschermers in het veld
Maandelijkse update in je mailbox!
De meeste grutto’s broeden nu nog, maar de vroegste nesten zijn eind april al uitgekomen. Heb jij weleens zo’n prachtig donzen kuiken door het veld zien lopen? Druk alarmerende grutto’s verraden dat er kuikens zijn. Vaak staat één oudervogel op een hoog punt – een hek of een paaltje – zodat hij de omgeving in de gaten kan houden, terwijl het kroost, begeleid door de andere partner, voedsel zoekt. Je kunt de grutto’s in deze tijd vanaf enkele meters afstand zien. Met luid geroep proberen ze alles en iedereen die nadert te verjagen. Zodra de ouder waarschuwend krijst, drukken de jongen zich in het hoge gras of een greppel om dekking te zoeken.
De grutto is hoofdrolspeler in de nieuwe film van Ruben Smit. De crew volgt zijn reis van Senegal via Portugal naar Nederland en Estland. Het gaat over de strijd die de grutto moet voeren om te overleven in een consumptiemaatschappij, maar ook over mensen die hem willen beschermen en hoe moeilijk dat is. It Fryske Gea heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de film. Het is belangrijk dat dit verhaal wordt verteld voor de toekomst van onze nationale vogel. Daarnaast levert het unieke beelden op, waarvan je alleen maar kan genieten! Help mee én profiteer van de speciale kaartjesactie van It Fryske Gea voor de bioscoopfilm die in juli in première gaat!
We doen er zo veel aan en toch zien we het aantal grutto’s in Nederland alleen maar teruglopen. Er is verandering op grote schaal nodig om écht het verschil te kunnen maken. Aanvalsplan Grutto biedt dit: eindelijk serieus toekomstperspectief voor weidevogels op het platteland. Dit jaar gaan we in de aanval en start de uitvoering in Fryslâns meest kansrijke gebieden!
Lees meer over ons aanvalsplan
Onze weidevogelexperts doen alles voor een veilig grutto-thuis, maar zien ook nog veel kansen voor verbetering.
Van oudsher zitten er kruidenzaden in de grond, om deze tot bloei te laten komen proberen wij de grond schraal te houden en er zo weinig mogelijk mest op te verwerken. Nadat de kruiden zijn uitgebloeid wordt het perceel pas gemaaid.
Voor de terugkomst van de grutto zorgen wij voor gevarieerde en natte omstandigheden. Door het waterpeil in de sloten te verhogen, ontstaat er een drassige bodem waar de volwassen vogels makkelijker hun voedsel kunnen vinden.
In de gebieden om ons heen waar boeren actief zijn, is nestbeheerbescherming erg belangrijk. Als terrein beherende organisatie (TBO) zijn wij goed op de hoogte van waar de vogels broeden. Zo beslissen wij waar wel/niet gemaaid kan worden.
De meeste terreinen worden verpacht, de pachters maaien de grond. Te vroeg maaien is dodelijk voor jonge grutto’s. Daarom is het belangrijk om dit op het juiste moment te doen. Wij bepalen de maaidatums en hebben hier contact over met de pachters.
Vee laten grazen in het broedseizoen gaat in goed overleg met de pachters van de gebieden. Onze voorkeur gaat uit naar een paar koeien of jongvee. Soms helpen wij de pachters met afrasteren om te voorkomen dat er vee tussen de nesten komt.
Door het plaatsten van wildcamera’s beperken wij de verstoring en kunnen wij het aantal verliezen in weidevogelkuikens beperken. Wij krijgen op deze manier goed inzicht in welke en hoeveel predatoren er aanwezig zijn in de gebieden.
In alle weidevogelgebieden moeten we minimaal één keer in de drie jaar broedvogels (laten) tellen aan de hand van het Broedvogel Monitoring Project van Sovon. Deze bestaat uit minimaal vijf bezoeken waar territoriaal gedrag wordt genoteerd.
Door dichte vegetatie van hoge planten (ruigte) te maaien en kleine bomen te verwijderen, zijn er minder schuilplekken voor de predatoren. Het verwijderen van kleine bomen en overige ruigte gebeurt vaak in de winter of vroege voorjaar.
In afstemming met de weidevogelexpert van It Fryske Gea mogen pachters ruige stalmest uitrijden. De ruige stalmest zorgt voor ideale leefomstandigheden, het is goed voor het bodemleven en dit trekt weer de weidevogels aan.
Jaarlijks worden de sloten in onze gebieden schoongemaakt. Ook de greppels worden aangepakt, het greppelbeheer wordt ook in oktober en november al uitgevoerd. Dit doen we om het regenwater zoveel mogelijk in de wintermaanden van het land af te krijgen.
Ook verbeteren we de omstandigheden in onze gebieden. We doen aan kwaliteitsbehoud, verbetering van natuur en uitvoerbaarheid van het beheer. denk aan het onderhoud van dammen en duikers, stuwen, pompen en molens.
Weidevogels zijn grondbroeders en daardoor erg kwetsbaar voor predatie door roofvogels, vossen en marterachtigen. Ook de kuikens lopen gevaar. In overleg met de wildbeheereenheden worden vossen bestreden.
Vogels spotten doe je met je ogen en oren! Hierbij is het handig om wat tips op zak te hebben voordat je het veld in gaat. Gea-vrijwilliger Jan de Boer vertelt je in een filmpje graag meer over weidevogels en hoe je ze kunt herkennen. Kijk mee vanaf het prachtige Noarderleech. Hier heb je een goede kans om weidevogels te spotten.
It Fryske Gea organiseert, van maart tot en met juni, verspreid over Fryslân verschillende excursies waarbij je een kijkje bij de grutto thuis krijgt. Ga met een enthousiaste natuurgids op pad en ontdek waarom weidevogels zo belangrijk zijn! Je krijgt exclusieve informatie over ons beschermingswerk en tips voor de mooiste kijkplekken!
Benieuwd naar het thuis van weidevogels en de maatregelen die It Fryske Gea neemt om te zorgen voor veiligheid, voedsel en rust? Ga dan vanaf half maart op pad langs één van de drie belevingsroutes in Noard-Fryslân Bûtendyks, de Alde Feanen of de Mûntsebuorsterpolder. Je vindt hier langs de route bordjes met informatie over het gebied en de bewoners!
