De das, een waardevolle bewoner van onze gebieden
De das was na eeuwenlange vervolging bijna uitgeroeid in Fryslân, maar begin jaren negentig keerde dit prachtige dier terug. Met behulp van de Stichting Das & Boom zijn er enkele dassen geherintroduceerd in de buurt van nog bestaande oude burchten. Bij It Fryske Gea was dit op de Delleboersterheide en in het Rysterbosk. Dit zijn mooie plekken voor de das. Ze houden namelijk van droge zandgronden, bosjes en houtwallen. Burchten liggen ook altijd in de buurt van gras/akkerland en schoonwater, dat biedt voedsel, uitzicht en noodzakelijk drinkwater.
Een sociale boef die graag in It Fryske Gea vertoeft
Gelukkig vind je ze tegenwoordig op veel meer verschillende plekken in Fryslân, ook in onze natuurgebieden. De dassen laten zich overdag niet zien, maar je kunt hun sporen zeker vinden. De oplettende bezoeker vindt regelmatig een pluk dassenhaar in het prikkeldraad of aan de onderkant van een hek. Een tijd terug is er een dassenburchttelling geweest van de Provincie Fryslân. We telden er tientallen. Er vanuit gaand dat er in elke burcht één of meerdere dassen leven heb je het al gauw over honderden dieren. Ze leven vaak in families van 3-6 dieren bij elkaar, maar jonge mannetjes gaan op een gegeven moment op ‘zichzelf’ wonen.
Veilig thuis in de dassenburcht
Zoals wij de voordeur achter onze kont dichttrekken voor wat eigen ruimte, zo trekt de das zich terug in zijn dassenburcht. En deze ondergrondse burchten zijn geen kleine optrekjes. Ze worden soms wel tientallen jaren gebruikt, waardoor er steeds verder aan gebouwd wordt. Dassenburchten kennen meestal 3 tot 10 of meer in (en uit)gangen en ze bestaan uit een gangenstelsel van tientallen meters met meerdere ‘kamers’. Voldoende ruimte om te delen met anderen. Het is dan ook geen uitzondering dat dassen samenleven met vossen of konijnen. Ze voorzien de kamers zelfs met nuttige decoratie in de vorm van nestmateriaal. Denk hierbij aan droog gras, mos, blad en dennennaalden. Dit verzamelen ze tijdens droge nachten in de omgeving en trekken het achterwaarts de burcht in.
Aan de buitenkant van, vooral de oude, dassenburchten zie je vaak duidelijke sporen lopen. We noemen dit ook wel wissels. Daarnaast kan je een bewoonde burcht herkennen aan sporen van ‘gemorst’ nestmateriaal.
Waardevol voor de natuur
Wij zijn erg blij met de aanwezigheid van deze grootste marterachtige van Nederland en willen dit graag zo houden. De das is niet alleen erg mooi met zijn zwart/wit gestreepte boevenpak, maar heeft ook een interessante leefwijze. Daarnaast zorgt hij door zijn graverij in bosgebieden voor open plekken, maar ook natuurlijke verjongeng (kiembed) en dus meer gevarieerde bossen. Dit komt onder andere door de pitjes van vruchten / bessenstruiken die hij uitpoept. Super nuttig dus!
