Op pad met Johannes Herder
“Van beroep ben ik techneut, maar diep in mijn hart ben ik nog meer een natuurman. Ik vind het dan ook geweldig om in mijn vrije tijd vrijwilliger van It Fryske Gea te zijn.” Aan het woord is Johannes Herder (63), natuurgids in de Makkumersúdwaard.
“Ik ben geen alwetende gids,” geeft Johannes onmiddelijk toe. “Maar dat hoeft ook niet. Mijn filosofie – en die van It Fryske Gea gelukkig ook – is dat het bij excursies vooral om natuurbeleving gaat, kennisoverdracht komt op de tweede plaats. Als excursieleider hoef je echt geen monoloog van een uur te houden, dat is niet alleen saai, er blijft ook niets van hangen. Ik vraag de deelnemers dus altijd om vooral ook zelf input te geven, door waarnemingen en kennis te delen, leer je van elkaar.”
Drie jaar geleden verhuisde Johannes naar Makkum en ontdekte toen al gauw de Súdwaard. “Een mooi gebied waar altijd van alles is te zien. Ontelbare aantallen vogels, het water dat de slenken in- en uitstroomt, de vergezichten over het meer en een walhalla aan wilde bloemen met als hoogtepunt de orchideeënzee in juni. Eigenlijk zouden veel meer mensen dit prachtige stukje natuur moeten kennen.”
“Hoogtepunt is de orchideeënzee in juni”
Cursus
Dus volgde Johannes in de winter van 2019 een gidsencursus bij It Fryske Gea. Een praktische cursus die naast natuurkennis ook ingaat op presentatievaardigheden en het oefenen van waarnemingen (kijken, ruiken, horen, voelen). “Ondertussen neem ik één keer per maand een groep mee op pad. De Makkumersúdwaard is mijn hoofdgebied, maar ik val ook wel in de Noardwaard in of in andere gebieden.” Ten tijde van corona zijn er eveneens online excursies en ook dat vindt hij een mooie uitdaging. Hij deed het bijvoorbeeld in het Rysterbosk voor de Gaasterlandse Natuurweek.
Vogelwachters
Vlak voor een excursie maakt hij een rondje door het gebied om te kijken hoe het erbij ligt. Opvallende zaken zoals uilenballen, vossenkeutels of een aangevreten beest onthoudt hij dan. “Zo doe ik voldoende brandstof op. Soms gebruik ik die voorinformatie helemaal niet; als natuurgids moet je vooral anticiperen op dat wat er in de natuur of in de groep gebeurt. Zo leidde ik vorig jaar vijftien vogelwachters rond. Zulke mannen weten natuurlijk alles van vogels en willen daar dan ook vooral op ingaan tijdens zo’n excursie. Op die dag waren er echter amper vogels te bekennen. Dus vroeg ik voorzichtig of ik hen meer over planten mocht vertellen. Met de app PlantNet leerden ze planten te herkennen en te benoemen. Binnen de kortste keren lagen die stoere ‘aaisikers’ in hun camouflagekleding plat op de buik tussen de bloemen om planten te fotograferen.” Lachend: “Geweldig vind ik zoiets!”
Dit artikel is een vertaling vanuit het ledenmagazine van It Fryske Gea.
