Snippen vangen met de snippenflouw

“Vanochtend om half zes ging de wekker,” vertelt Ype terwijl hij de flouw van het slot haalt zodat zijn vrouw die omhoog kan hijsen. Hij haalt nog wat bladeren uit het net – handig zo’n hoofdlamp, want het is pikkedonker. En dan, als de flouw helemaal rechtop staat, kan het wachten beginnen. 

Een snippenflouw is een soort van valnet tussen twee hoge palen op een open plek in het bos. Het Rysterbosk is een favoriete plek voor de houtsnip om te rusten. Begin vorige eeuw stonden er wel honderden snippeflouwen opgesteld in Gaasterland. De gewone man verdiende een extra zakcent met de vangst en de verkoop. Sinds 1923 is dat verboden. Deze flouw is nu de enige in Nederland die nog in gebruik is, het beheer is in handen van It Fryske Gea.

“Daar komt er een!” Tryntsje laat de flouw vallen zodra het silhouet van een snip in zicht komt. Vergeefs, want het beest vliegt er net overheen. “In een seizoen vangen wij vaak tussen de twintig en dertig snippen. Er zijn meer dagen zonder dan met vangst.”

Ringen

Dat seizoen duurt van half oktober tot begin december, het echtpaar vangt van maandags tot zaterdags. Op zondag neemt Catharinus Monkel de honneurs waar, de vogelvanger waar de Albada’s het snippenvangen van geleerd hebben.

Ype en Tryntsje ringen niet alleen houtsnippen. Alle vogels die ze vangen krijgen een ring. In het Rysterbosk, met de originele snippenflouw zijn dat alleen maar houtsnippen. “De mazen van de snippenflouw zijn te groot voor andere vogels, al hebben we wel een keer een uil gevangen. Andere vogels vangen we op de Mokkebank en in de Makkumersúdwaard, zelfs thuis op Laaxum hangen een paar netten.” Behalve ringen, inventariseert het paar ook. Bijvoorbeeld rietvogels op het Mirnser Klif. Tryntsje neemt sinds kort ook bloed bij vogels af. Alle gegevens komen in de databank van het Vogeltrekstation. 

“Ja, we hebben er eentje!” Ype vliegt naar het net toe dat ondertussen op de grond ligt. Snel pakt hij de snip en stopt die in een kist. Tryntsje hijst het net in de tussentijd alweer tussen de palen. “Snelheid is van groot belang, wij hebben maar een dikke twintig minuten voordat de zon op komt en in die tijd willen we zoveel mogelijk snippen vangen.”

Spanning

Houtsnippen zijn schuwe dieren en zitten overdag verscholen in het struikgewas. ’s Avonds vliegen ze naar de open graslanden om daar ’s nachts te foerageren. ’s Ochtends vroeg duiken ze op open plekken het bos weer in. Het moment voor Ype en Tryntsje om in actie te komen. “Wij doen het voor de wetenschap, zodat duidelijk wordt waar de vogels heen trekken, maar bovenal omdat wij het mooi werk vinden. Het is de spanning die het zo mooi maakt. De traditionele wijze van vangen spreekt ons ook aan; ik ben wel wat nostalgisch aangelegd,” lacht Tryntsje. De nacht verandert in de schemer en de eerste ganzen vliegen over. “Nu is het klaar,” kondigt Ype aan.

Het echtpaar pakt de kist met de vangst en loopt naar het districtskantoor De Wildtskuorre voor het wegen, meten en ringen. Als ze alle gegevens hebben genoteerd laten ze de snip vrij. Tryntsje: “Vaak drinken we hier nog even koffie met de mannen van It Gea. Thuis voeren we de gegevens in op de website van het Vogeltrekstation. Aan het eind van het seizoen delen wij alles ook met It Fryske Gea.” Een terugmelding van een eigen geringde snip hebben ze ook weleens gehad. “Jammer genoeg alleen van vogels die doodgeschoten waren in Engeland of Frankrijk.”