Unieke natuur in de Lendevallei
De Lendevallei heeft de afgelopen jaren een ware metamorfose ondergaan en het einde is nog niet in zicht! Opvallend is de enorme verbetering van de biologische waterkwaliteit van het gekanaliseerde riviertje de Lende. Vooral in het gedeelte tussen de Kontermansbrogge en de Blessebrogge vindt een spectaculaire ontwikkeling plaats, waarbij er nu zelfs soorten in het gebied voorkomen, die al decennialang uitgestorven waren in Nederland, zoals de sierlijke witsnuitlibel.
Krabbescheer
De drijvende kracht achter dit natuurherstel is de plant Krabbescheer, de ‘Ielstikel’. Krabbescheer is een zogenaamde ‘ecosystem engineer’, een plant die zijn eigen omgeving aanpast. Dat komt omdat Krabbescheer een aantal unieke kenmerken heeft. Ten eerste kan hij zich onder gunstige omstandigheden heel snel uitbreiden. Daarbij vormt hij grote aaneengesloten dekens van drijvende planten, die bescherming bieden aan talloze insecten en vissoorten, maar ook heel snel veel voedingsstoffen uit het water opnemen, waardoor dit helder wordt. Zo krijgen ook andere waterplanten de kans om zich te vestigen en te ontwikkelen. Dit geldt ook voor de eigenschap dat hij zich ’s winters laat afzakken naar de bodem om daar te overwinteren in de sliblaag. Deze sliblaag wordt door de jaren heen ook steeds minder voedselrijk, omdat dode resten van krabbescheer maar langzaam afbreken en daardoor de meestal voedselrijke uitgangssituatie als het ware afdekken, waardoor er minder voedingsstoffen in het water komen. Het lijkt tegenstrijdig dat voedingsstoffen in water slecht zijn, maar de hoeveelheden fosfaat en stikstof die de afgelopen decennia in de Nederlandse oppervlaktewateren terecht zijn gekomen zijn zo groot dat simpel gesteld alleen eendenkroos en blauwalgen daar raad mee weten.
Natuurherstel gaat snel
In de Lende komen we langzaamaan weer in de buurt bij de oorspronkelijke waarden, zoals die ooit aanwezig zijn geweest in dit riviertje. Nu deze omstandigheden sterk zijn verbetert, herstelt de natuur het gebied nu ook in een geweldig tempo. Er is een bijzonder hoge natuur- en landschapswaarde in het gebied ontstaan, die oorspronkelijk is, maar tevens ook uniek. Op sommige plekken gaat dit zo snel dat er plaatselijk ongemak ontstaat bij het kanoën. Dit vraagt om situationeel schoningsbeheer, waarbij de natuur zich optimaal mag ontwikkelen, maar er ook ruimte blijft voor de waterrecreatie. Zo kan een ieder genieten van een prachtig beekdal met een natuurkwaliteit die op Europese schaal bij de top behoort. De Lende zelf is geen eigendom van It Fryske Gea, maar omdat een goede waterkwaliteit in de Lende ook een direct positief effect heeft op de aanliggende eigendommen van It Fryske Gea, en de Lende als beeldbepalende factor heel sterk aanwezig is, zijn we ontzettend blij met deze mooie ontwikkeling.
