Witsnuitlibel koloniseert de noordelijke Fryske Laagveengebieden
Herken jij de Witsnuitlibel? Deze sierlijke libel (met de prachtige Friese naam Pompeblêdwytsnút) was rond 1970 verdwenen uit Nederland. Waarschijnlijk door de slechte waterkwaliteit met troebel water en weinig waterplanten. Totdat hij in 2006 weer opdook in Limburg en zich in 2009 een populatie ontwikkelde in de Weerribben en later ook in de Wieden. In juli 2012 kwam het heugelijk nieuws ook in Fryslân! Medewerker Tom Jager zag twee mannetjes in de Lendevallei. Dit was de eerste waarneming in onze provincie.
Verschillende soorten
We weten dat in Nederland en Fryslân vijf soorten Witsnuitlibellen voor komen, van algemener naar zeer zeldzaam zijn dat noordse, ven-, gevlekte, sierlijke en oostelijke Witsnuitlibel. De oostelijke Witsnuitlibel leefde tot 2013 in Nederland en was alleen te vinden in de Catspoele, waarna hij is uitgestorven. Dit jaar is de soort voor het eerst weer ontdekt in Gelderland en Limburg!
Leefomgeving
De Sierlijke Witsnuitblibel is een typische libel van laagveenmoerassen. Hij leeft in veenplassen en petgaten met een rijke oevervegatie en vooral veel ondergedoken waterplanten, waterlelies en gele plompen. Ook de aanwezigheid van bos is belangrijk voor voldoende beschutting. De libel vliegt en jaagt boven open water en rust opvallend graag op pompeblêden.
Uiterlijk
Hoe je de Witsnuitlibel kan herkennen? Aan het knotsvormige achterlichaam en de witte achterlijf-aanhangselen.
Verwachtingspatroon
In 2016 heeft libeldeskundige Peter de Boer van FaunaX zich positief uitgesproken over de toekomst van de Witsnuitlibel. De reden hiervoor was de aanwezigheid, maar ook de voortplanting van de sierlijke Witsnuitlibel in de Lendevallei. Hij verwachtte toen dat deze soort zich bij het verbeteren van de waterkwaliteit ging uitbreiden in Fryslân. En niets is minder waar.
Vorig jaar is tijdens de insectenkartering in de Alde Feanen een zwervend mannetje gezien door ecoloog Marten Sikkema van Altenburg en Wymenga. Ook werd een vrouwtje waargenomen in het Easterskar door Teun Veldman, een vrijwilliger die in het verleden reptielen inventariseerde in het gebied. In mei 2017 zag Tom Jager drie uitsluipende exemplaren in de Lendevallei. Maar ook op ander plekken in de Lendevallei is de libel door vrijwilligers en wandelaars gezien.
Verspreiding naar het noorden
Dit jaar maakt de libel een duidelijke sprong naar het noorden. In en rondom de Grutte Wielen zijn exemplaren waargenomen. Freek Nijland die al vanaf de begin jaren ’90 dagvlinders- en libellen monitort in het Bûtenfjild zag op 6 juni maar liefst drie mannetjes op zijn telroute. Ook elders in het Bûtenfjild bij een gebied van Staatsbosbeheer is de libel gezien. In Franeker is al meerdere keren een mannetje gezien bij een vaart door een woonwijk. Wij zijn dan ook erg benieuwd hoe deze prachtige libel zich in de nieuw gekoloniseerde gebieden ontwikkelt en waar we de Witsnuitlibel nog meer gaan aantreffen!
Waarnemingen
Zie je de libel zelf voorbij vliegen of ergens zitten? Geef dit dan door aan m.hilboezen@itfryskegea.nl, het liefste met foto uiteraard! Tip: de libel laat zich het vaakst zien tijdens een mooie zomerse dag en kan supersnel vliegen (dus treuzel niet, maar knip snel).
