Verbetering van waterkwaliteit in It Sân
Vorig jaar zijn we in samenwerking met Provincie Fryslân en Staatsbosbeheer een project gestart op It Sân om de waterkwaliteit en het biologisch evenwicht in het gebied te verbeteren. It Sân is een meertje gelegen in het Natura 2000-gebied de Fluezen en een belangrijk leefgebied voor kwetsbare soorten, zoals het porseleinhoen, de otter en de zeldzame noordse woelmuis die zich graag verstoppen in de rietwanden. Maar ook watervogels vinden hier een veilige broedplaats en vissen een goede schuil- en paaiplaats. Om de bijzondere planten en dieren in het gebied te behouden worden verschillende maatregelen uitgevoerd, zoals het verlagen van het waterpeil.
It Sân staat in open verbinding met de Fluezen. De ingangen van het gebied zijn sinds februari 2019 tijdelijk afgesloten met damwanden, waardoor het waterpeil gedurende een aantal zomers verlaagd kan worden. Dit is gunstig voor de ontwikkeling van riet- en waterplanten. Waterplanten zorgen voor een verbeterde waterkwaliteit en biologisch evenwicht. Door de verbeterde waterkwaliteit en de aanwezigheid van waterplanten, krijgen (blauw)algen nauwelijks kans te groeien. Daarnaast worden de bestaande droge rietoevers afgeplagd en worden delen van It Sân verdiept. Het vrijkomend zand wordt benut om ondiepe vooroevers te maken waarin riet kan groeien.
In een aantal boezemgraslanden, die eigendom zijn van Staatsbosbeheer, wordt de waterhuishouding ook verbeterd. Sloten worden uitgebaggerd en er worden nieuwe duikers en nieuwe dammen geplaatst, waardoor het water beter in de boezemgraslanden kan komen. Na een periode van vijf jaar, als het riet en de waterplanten goed zijn ontwikkeld, wordt It Sân weer in verbinding gebracht met de Fluezen. Dan kan ook de boezem van de verbeterde omstandigheden profiteren.
“We hebben in Friesland veel riet, maar dat staat meestal op de wal”
Een veilig schuilplekje
Waterriet voorkomt niet alleen dat de oever erodeert (afslijt door wind en water), maar zorgt ook voor meer zuurstof in zowel het water als de bodem. “We hebben in Friesland veel riet, maar dat staat meestal op de wal,” zegt Germ van der Burg, districtshoofd van It Fryske Gea. “Wil je de waterkwaliteit echt verbeteren, dan heb je riet nodig dat met ‘de voeten’ in het water staat,” zegt Germ. “Ook vissen en vogels voelen zich in het riet thuis. Vissen om te paaien en schuilen. Bijzondere broedvogels als roerdomp, baardmannetje en porseleinhoen kunnen in alle rust in het waterriet broeden en voedsel zoeken.”
Door het water in It Sân tijdelijk te verlagen kan krabbenscheer, maar bijvoorbeeld ook fonteinkruid, zich goed ontwikkelen. In de winter verblijft krabbenscheer op de bodem van het water, maar in het voorjaar komt de plant bovendrijven en zijn de bladeren zichtbaar. Het stimuleren van de groei van krabbenscheer trekt ook andere soorten aan, zoals de de zwarte stern, die nestjes bouwt op krabbenscheer.
Vogelrustgebied
In de winterperiode overwinteren duizenden smienten in It Sân. Deze watervogels komen hier om uit te rusten, eten te zoeken en aan te sterken. Zo hebben ze later voldoende kracht om weer verder te vliegen naar hun broedgebieden. Om te zorgen dat smienten en andere watervogels voldoende rust krijgen, zijn It Sân, Alde Karre en delen van De Morra van 1 oktober tot 1 april vogelrustgebieden. Watersporters en vissers wordt gevraagd deze gebieden dan niet in te varen. Kijk voor meer informatie op www.fryslan.frl/vogelrustgebied.
Natura 2000-netwerk
Nederland telt 166 gebieden die behoren tot de top van de Europese natuur. Samen met natuurgebieden in andere lidstaten van de Europese Unie vormen zij het netwerk ‘Natura 2000’. De lidstaten van de Europese Unie spraken af de achteruitgang van de biodiversiteit te stoppen. Belangrijke instrumenten om dit voor elkaar te krijgen zijn de Europese Vogelrichtlijn en de Europese Habitatrichtlijn. Het Nederlandse Natura 2000-netwerk omvat zo’n één miljoen hectare, waarvan tweederde bestaat uit open water, inclusief kustwater.
Eén van de doelen uit het Natura 2000-beheerplan voor It Sân is de ontwikkeling van waterriet. Het doel is om bredere waterrietkragen te ontwikkelen, zodat er voldoende leef- en schuilplekken ontstaan voor vissen als de snoek, bittervoorn en kleine modderkruiper, maar ook voedsel- en broedgebieden voor moerasdieren en -vogels.
Lees meer over de maatregelen in het Natura 2000-beheerplan
