Wij & Wadvogels Westhoek
De kwelder bij Westhoek is een onmisbare hoogwatervluchtplaats voor wadvogels aan de Friese Waddenkust. Zodra het wad bij hoogwater onder water loopt, verplaatsen tienduizenden vogels zich naar de hoger gelegen kwelder om te rusten. Maar Westhoek is ook een geliefde plek voor omwonenden en bezoekers, om te wandelen met de hond of om te genieten van het weidse waddenlandschap en de vogels. Onbedoeld veroorzaakt dit soms verstoring voor rustende vogels. Daarom is It Fryske Gea samen met Vogelbescherming op zoek naar een manier om vogels de broodnodige rust te geven én mensen op een verantwoorde manier te laten genieten van deze unieke plek.
Dynamiek van het wad
Het leven op het wad wordt bepaald door de dynamiek van hoog- en laagwater. Zo benutten vogels als scholekster, wulp, rosse grutto en bonte strandloper de periode van laagwater om voedsel op het drooggevallen wad te zoeken. Bij hoogwater is dit lastig, dus dan rusten ze uit op ‘hoogwatervluchtplaatsen’ zoals op de kwelder bij Westhoek. Rust is voor vogels zeer belangrijk om voldoende energie te behouden om warm te blijven en om te kunnen wegtrekken, naar bijvoorbeeld West-Afrika.
Romke Kleefstra – Coördinator Hoogwatertellingen Waddenzee. Sovon
Rust voor vogels
Om mensen zo veel mogelijk te laten genieten van Westhoek én tegelijk vogels op kwetsbare momenten te beschermen tegen verstoring, is It Fryske Gea met Vogelbescherming een proef gestart. Een proef om de recreatie van bezoekers in het gebied mogelijk te maken, op zo’n manier dat het belang van de vogels niet wordt geschaad. Door de dynamiek van het wad is het belangrijk om op verschillende momenten, gedurende het jaar of gedurende de dag, in te spelen op de behoeftes van bezoekers en vogels. We noemen dit ‘dynamisch zoneren’.
Richard Bonthuis, toezichthouder It Fryske Gea
Gehele waddengebied
De dynamiek van het wad reikt uiteraard veel verder dan Westhoek. Daarom is de gedachte achter deze proef om kennis op te doen over dynamisch zoneren, kennis die ook op andere plekken in het Waddengebied inzetbaar is. En wellicht landelijk of internationaal. Westhoek kan zo als voorbeeld dienen voor het vinden van een verantwoorde balans tussen mensen en vogels op vergelijkbare plaatsen.
Onderzoek als basis
Om het effect van dynamisch zoneren in Westhoek te meten is er afgelopen najaar onderzoek gedaan. Dit onderzoek wordt herhaald nadat de (nog te ontwikkelen) wijze van dynamisch zoneren is toegepast. Tijdens het onderzoek worden de aantallen en het gedrag van vogels onderzocht. Net zoals het gebruik van het gebied door bezoekers aan Westhoek, door middel van ‘wifi-tellers’. Er worden bij deze methode alleen anonieme signalen gemeten en géén persoonsgegevens.
Wij & Wadvogels
Negen organisaties, waaronder Vogelbescherming, slaan de handen ineen voor het herstel van gezonde vogelpopulaties in het Waddengebied. Dit gebeurt in de vorm van het meerjarige samenwerkingsprogramma Wij & Wadvogels dat in 2020 is gestart. Het bestaat uit concrete maatregelen op plaatsen waar vogels broeden en rusten, zoals nestbescherming, aanleg van broedeilanden en herstel van hoogwatervluchtplaatsen. Daarnaast worden bewoners en bezoekers bewust gemaakt van het belang van rust voor vogels en hoe je van het Waddengebied kunt genieten zonder vogels (onbedoeld) te verstoren. Wij & Wadvogels wordt financieel mogelijk gemaakt door het Waddenfonds, het ministerie van LNV en de drie Waddenprovincies.
In het meerjarige samenwerkingsprogramma ‘Wij & Wadvogels’ werken Het Groninger Landschap, It Fryske Gea, Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten, Rijksuniversiteit Groningen, Staatsbosbeheer, The Fieldwork Company, Vogelbescherming Nederland en de Waddenvereniging aan het herstel van gezonde vogelpopulaties in het Waddengebied. ‘Wij & Wadvogels’ wordt mogelijk gemaakt door het Waddenfonds, het ministerie van LNV en de drie Waddenprovincies.
