Over de zeearend
De zeearend is een imposante, zeer grote roofvogel. Met een spanwijdte van twee tot wel twee-en-halve meter wordt hij ook wel de ‘vliegende deur’ genoemd. Hij komt voor in waterrijke gebieden die beschikken over grote stevige nestbomen op rustige plaatsen. Hij eet het liefst vis en watervogels, maar hij leeft ook van aas, vooral als er ijs ligt.
Herkenning
Je herkent hem aan zijn gevingerde vleugels, ver uitstekende kop en korte, wigvormige staart. De vleugels zijn in vlucht recht en niet in v-vorm zoals bijvoorbeeld de buizerd doet.
Een volwassen zeearend heeft een witte staart, lichte kop en gele snavel. Juveniele vogels zijn donkerbruin met lichte vlekken op het lichaam, een smalle lichte baan op de ondervleugels en een grotendeels donkere snavel. Hij heeft een diepe, trage vleugelslag, maar in het voorjaar, zomer en de herfst zie je hem ook vaak op thermiek zweven. De zeearend leeft solitair, maar op plaatsen met veel voedsel kunnen meerdere zeearenden bij elkaar zitten.
Zeearend in de Alde Feanen
Lange tijd was de zeearend een zeldzame wintergast in ons land, maar hij voelt zich de afgelopen jaren steeds meer thuis in Nederland. In 2017 broedde er voor het eerst een zeearend-paar in het Nationaal Park de Alde Feanen. En met succes, het lukte hen om dat jaar één jong groot te brengen. In 2018 en 2019 bleef dit paar hun territorium trouw, waarna er achtereenvolgens nog eens twee en één jong het nest vliegvlug verlieten. In 2020 kozen de zeearenden voor een nieuwe locatie voor hun nest, hier brachten ze drie jaar op een rij 2 jongen groot. Dit is de plek waar ook dit jaar de nestcam hangt!
Leefgebied de Alde Feanen
In het hart van Fryslân ligt één van de pronkjuwelen van It Fryske Gea: Nationaal Park de Alde Feanen. Een uniek laagveengebied met zeer afwisselend landschap en graslanden, petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moersasbossen. Dit maakt het gebied rijk aan flora en fauna. Je vindt hier vierhonderd verschillende plantensoorten en je spot hier ruim 100 soorten broedvogels zoals het baardmannetje, de blauwborst, de grutto, de bruine kiekendief én de zeearend!
Eén van de grootste moerasgebieden in West-Europa
De Alde Feanen heeft niet alleen de status van Nationaal Park, het is aangewezen als Natura 2000-gebied. Dit geeft aan hoe belangrijk het gebied is voor dieren en planten, maar ook voor de vele recreanten die ieder jaar komen. Met bijna 4000 hectare is het gebied één van de grootste moerasgebieden in West-Europa en kent het een afwisselend landschap met veel water, rietlanden en een grote diversiteit aan dieren en planten. De bescherming van de natuur blijft prioriteit. Hiervoor is vanuit Europa, maar ook regionale instanties geld beschikbaar gesteld.
Ook zijn we in de Alde Feanen al een aantal jaren bezig met een herinrichting dat onder meer verdroging van het natuurgebied moet voorkomen. Dit zorgt er voor dat bijzondere laagveenplanten en -dieren behouden blijven of zelfs terugkeren!
Water trekt verschillende dieren
De waterkwaliteit van het open water is de laatste jaren sterk verbeterd. In de afgesloten wateren, zoals de petgaten, was dat al langer het geval. Hier ontdek je vele soorten vis, waaronder brasem, zeelt, baars en snoek.
En op al deze vis komen natuurlijk vogels af: fuut, aalscholver en blauwe reiger zoeken hier hun voedsel. Maar ook de roerdomp en purperreiger zijn hier graag. Sinds de otter is uitgezet in 2011, zien we dit mooie dier ook steeds vaker in dit gebied. Deze predator is net als de zeearend gek op vis en profiteert van de Friese natuur!
Bescherming door It Fryske Gea
Maecenas nec faucibus nisl. Ut cursus velit in libero auctor dictum. Vestibulum a metus sed velit imperdiet accumsan. Aliquam vestibulum nisl sed condimentum vestibulum. In imperdiet leo a massa rutrum, commodo volutpat neque consectetur.
Pellentesque at fermentum ligula, ac tempor nisi. Sed libero nibh, tempus eu fermentum vel, pharetra id tellus. Praesent non tellus scelerisque, lobortis nunc sed, mollis risus. Sed orci massa, convallis nec laoreet vel, gravida in enim. Nam non metus risus. Phasellus commodo iaculis fermentum. Maecenas dapibus libero et sollicitudin pharetra. Curabitur ac nulla nisi. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Phasellus sodales est magna, et condimentum orci accumsan non.
Duis in orci vitae magna bibendum sodales sit amet at turpis. Praesent imperdiet id est ac pellentesque. Donec lectus eros, porta quis orci sed, dictum accumsan neque. Aliquam fringilla posuere diam commodo ultricies. Nam ut sodales arcu. Duis sit amet mauris a ipsum tempor volutpat ac ut tortor. Integer luctus eros quis sodales rhoncus. Maecenas in libero quis metus iaculis rutrum ut ut ipsum. Vestibulum maximus commodo varius. Maecenas et nisl purus. Fusce pretium erat eu mi pretium condimentum.
Werkgroep Zeearend Nederland
Het gaat goed met de zeearenden in Nederland. Het aantal in Nederland geboren zeearend-jongen (sinds 2006) is inmiddels de 100 al gepasseerd. De groei van het aantal broedende zeearenden in Nederland leidde in 2020 tot 20 paren met een nest. Daarnaast duiken jonge paren, veelal geboren in eigen land, op in nieuwe gebieden. En dat is goed nieuws, want zulke waarnemingen van jonge zeearenden kunnen er op duiden dat ze zich in die gebieden gaan vestigen.
De groei van de Nederlandse broedpopulatie van zeearenden leidde tot de oprichting van de Werkgroep Zeearend Nederland (WZN). De WZN houdt ieder jaar bij om hoeveel broedparen het gaat en wat het broedsucces van deze paren is. Met behulp van het kleurringen en deels zenderen van jonge zeearenden doet de WZN ecologisch onderzoek naar zeearenden in Nederland ten behoeve van een adequate bescherming van de soort. Het doel van de WZN is naast het ecologisch onderzoek doen, ook het bevorderen van de bescherming van de zeearenden in Nederland. Dit doet de WZN op verschillende manieren:
- de belangen van de zeearend te behartigen, o.a. bij overheden;
- broed biologisch en ecologisch onderzoek te coördineren en uit te voeren;
- te zorgen voor standaardisatie bij dat onderzoek, bijvoorbeeld door het opstellen van ringprotocollen voor broed biologisch onderzoek;
- de onderzoeksresultaten te verzamelen en te publiceren;
- vrijwilligers te ondersteunen bij hun onderzoek aan zeearenden;
- terugmeldingen van (kleur)geringde zeearenden te stimuleren.
Ring- en zenderonderzoek
Sinds zeearenden in Nederland broeden, en dat is al sinds 2006, worden jonge zeearenden gekleurringd. Het kleurringen in Nederland maakt onderdeel uit van een Europees kleurringprogramma. Door zeearenden een kleurring te geven als ze nog als jong op het nest zitten, wordt kennis vergaard over de populatieopbouw, waar de jonge zeearenden naartoe gaan en waar zij zich als broedvogel vestigen, overleving en sterfte. Aanvullend worden in Nederland door de WZN ook 15 jonge zeearenden gezenderd, waarmee onder andere hun trekwegen, landschapsgebruik en aanvaringsrisico’s met windturbines gedetailleerd gevolgd worden. De kennis die dit ring- en zenderonderzoek oplevert, is broodnodig voor een goede bescherming van zeearenden en hun leefgebieden.
Onderzoek naar voedsel
Ook doet de WZN onderzoek naar voedsel. Wanneer jonge zeearenden geringd worden, wordt het nest uitgepluisd op restanten van wat de zeearenden gegeten hebben. Ook worden braakballen verzameld, onder meer van de gezenderde vogels, omdat de onderzoekers van de WZN door de zenders exact weten waar de jongen overnachten. Op die plekken worden braakballen verzameld en krijgen we inzicht in wat de jonge zeearenden in hun eerste levensjaren eten.
Meer over de Werkgroep Zeearend Nederland
Wie meer wil weten over de Werkgroep Zeearend Nederland kan terecht op www.werkgroepzeearend.nl. Hier vind je ook de portal waarop de gezenderde zeearenden uit Nederland zijn te volgen. Én volg op de blogs van zeearendexpert Romke Kleefstra van de WZN en Sovon! Hij houdt jullie graag op de hoogte over hoe het met de zeearenden in Nederland gaat.