Benieuwd hoe wilde eenden vroeger werden gevangen? De Buismanskoai bij Piaam aan de Friese IJsselmeerkust is een boeiend stukje cultureel erfgoed. Deze eeuwenoude eendenkooi is alleen toegankelijk met een gids van natuurorganisatie It Fryske Gea. Dus wil je letterlijk eens achter de schermen kijken, grijp dan nu je kans!

Het geheim van eendenkooien

Een bomeneiland in een grote groene zee… zo ziet de voormalige eendenkooi in het open landschap bij Piaam er van een afstandje uit. In Fryslân en andere laaggelegen delen van Nederland moeten vroeger honderden van dit soort mysterieuze bosjes – met in het midden een waterplas – hebben gestaan. Eendenkooien werden in ieder geval vanaf de 15e eeuw gebruikt om wilde eenden met hulp van lokeenden en een kooikerhondje te vangen. Zodra de eenden ‘de pijp uit’ gingen werden ze als delicatesse verorberd of verkocht. Het bezitten van een eendenkooi was ooit een statussymbool van rijke Friezen: met een eendenkooi was je altijd verzekerd van verse eendenbout.

Vanginstallatie wordt natuurgebied

Einekoaien werden van natuurlijke materialen als wilgentakken gemaakt, zodoende dat de meeste kooien vergaan zijn. Er zijn er echter enkele bewaard gebleven, waaronder de Buismanskoai bij Piaam, aan de oostkant van het IJsselmeer, vernoemd naar de laatste particuliere eigenaar van de kooi. Buisman was bestuurslid van It Fryske Gea en liet enkele eendenkooien aan de natuurvereniging na. It Fryske Gea zorgt ervoor dat het systeem van schermen en vangpijpen als cultureel erfgoed behouden blijft. Er worden tegenwoordig geen vogels meer gevangen, het is nu een beschermd rustgebied voor watervogels en bosvogels, daarnaast is het een levend monument van een eeuwenoud gebruik.

Vanuit de vogelkijkhut

Tijdens deze excursie bezoek je ook de plek waar de wilde eenden vroeger vandaan werden gelokt: het IJsselmeer. Vanuit vogelkijkhut De Ral zie je – zonder ze te storen – krakeenden, knobbelzwanen, bergeenden, slobeenden, lepelaars en verschillende soorten ganzen rondzwemmen. In wat water verzamelen ze hun voedsel. Soms is het water zo ondiep, dat de wetterfûgels vergezeld worden door weidevogels als de grutto, scholekster en kievit.

Praktische tips van It Fryske Gea

• Deze culturele excursie duurt ongeveer 2 uren.
• Je legt in totaal ongeveer 2 kilometer af.
• De excursie is alleen geschikt voor mensen die goed ter been zijn omdat je door een weiland moet lopen om bij de eendenkooi te komen.
• In het weiland kan het gras hoog en nat zijn, dus trek laarzen of stevige schoenen.
• Trek voldoende laagjes kleding aan. Want je weet: er bestaat geen slecht weer, alleen slechte kleding!
• Deelname is op eigen risico: je kunt natuur-verslaafd raken!