Ontdek de
In de kwelders van Noard-Fryslân Bûtendyks staat een oude observatiepost – in de volkstaal de bunker genoemd. Het is een stil aandenken aan de Tweede Oorlog die ook hier zijn sporen heeft nagelaten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet de Duitse legerleiding tussen 1942 en 1944 een verdedigingslinie aanleggen van ruim zesduizend kilometer. Deze Atlantikwall liep langs de Europese kust van Noorwegen tot aan de grens van Spanje en bestond uit ruim twaalfduizend zware bunkers en tienduizenden lichtere bunkers en veldversterkingen.
Praktische info
Noard-Fryslân Bûtendyks is 1 van de 10 locaties aan de vastelandskust tussen Den Helder en de Punt van Reide in Groningen waar je de impact van de Atlantikwall kunt beleven. Kijk voor meer informatie op www.atlantikwall-wadden.nl
Het Noarderleech was een oefenlocatie van het Duitse leger. Het is al in 1940 aangelegd. De locatie kreeg de naam SF10 Marrum. SF staat voor Scheinflughafen, (schijnvliegveld). Bommenwerpers en jachtvliegtuigen lieten hier hun oefenbommen vallen. Het Kweldercentrum vertelt het verhaal van de luchtoorlog boven de Waddenzee. Lees en bekijk hierover meer via onderstaande verhaallijnen.
In het waddengebied is relatief veel van de Atlantikwall bewaard gebleven. Op tien locaties is dit erfgoed weer zichtbaar en toegankelijk gemaakt. De locaties vertellen het verhaal van de Wadden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een verhaal over militaire strategieën, bezetters en over gewone mensen in een ongewone tijd.
In Fryslân was er sprake van een luchtoorlog die zich ook boven de kwelders en de Waddenzee afspeelde. Deze oorlog rondom de Waddenzee heeft veel slachtoffers geëist. In de kustdorpen Blije, Hallum, Ferwert, Holwerd, Ternaard, Wierum en Nes zijn de graven van bemanning van geallieerde bommenwerpers te vinden. Zij verloren hun leven tijdens vluchten naar verschillende steden in Duitsland zoals Emden, Bremen en Hamburg.
Voor meer informatie: www.luchtoorlogfriesland.nl en www.friesverzetsmuseum.nl
De aanvliegroutes van Engeland naar het Noorden van Duitsland liepen tijdens de Tweede Wereldoorlog langs de Friese Waddeneilanden. In het gebied van Noard-Fryslân Bûtendyks zijn acht vliegtuigen neergestort. Ze kwamen deels in de kwelder, deels in de Waddenzee terecht. Het verhaal van de ‘’schoenen’’ van de waanzin vertelt over de impact van oorlog op het persoonlijke leven.
Het Noarderleech was in de oorlog een oefen vliegveld van de Duitse bezetter. Bommenwerpers en jachtvliegtuigen lieten hier hun oefenbommen vallen en beschoten kunstmatig aangelegde doelen. Vanaf de observatiepost werden de oefeningen gevolgd.
De Tweede Wereldoorlog heeft in de kwelders van Noard-Fryslân Bûtendyks en in de dorpen langs de Waddenkust haar zichtbare en onzichtbare sporen nagelaten. In deze korte documentaire vertelt Yde Steegstra over zijn herinneringen aan de luchtoorlog in Fryslân en over de verhalen die hij als kleine jongen hoorde.
Het oefenveld op het Noarderleech zorgde voor veel onrust onder de bewoners en mensen voelden zich onveilig. Het Duitse oefenvliegveld was confronterend, maar gaf ook een menselijke kijk op de oorlog. Toen de Duitse vliegenier Wilhelm als gevolg van een vliegfout omkwam, liet dit de oom van de geïnterviewde Steegstra niet koud. Uit respect naar de jonge vliegenier zorgde hij ervoor dat de plek, van het tragische ongeluk, tijdens het wijden van zijn vee niet door koeien werd begraasd. De Duitser was immers ook maar gewoon een mens.
Eropuit
