Ontdek de
De glooiingen in het landschap van Gaasterland zijn ontstaan tijdens de voorlaatste IJstijd, zo’n 200.000 jaar geleden. Dat Gaasterland al duizenden eeuwen wordt bewoond, werd duidelijk toen bosarbeiders in het Rysterbosk in 1849 op een hunebed of steenkist stuitten uit 2500 voor Christus.
Praktische info
Tijdens een wandeling door het Rysterbosk kom je hoogstwaarschijnlijk langs de steenkist. Dit natuurgebied is het gehele jaar vrij toegankelijk.
Parkeren kan op de parkeerplaats aan de Murnserleane in Rijs, of bij het MurnzerKlif aan de Murnserdyk in Mirns.
De steenkist is gebouwd door mensen van de Trechterbekercultuur, die vanaf 3400 voor Christus naar deze streken trokken. Deze cultuur is dan in heel Noord-Europa te vinden, er zijn ook vindplaatsen bekend in Scandinavië, Polen en Duitsland. De trechterbekermensen leefden in kleine nederzettingen in de bossen op de hogere zandgronden, waar zij ook hun akkertjes aanlegden. Zij kozen voor het eerst voor een vaste woonplaats en begroeven hun doden op dezelfde plaats.
De ontdekking van de steenkist dateert uit 1849, toen arbeiders tijdens het graven van een greppel op het landgoed van Huize Rijs van Jhr. Gerard Regnier van Swinderen de stenen vonden. Helaas was de jonkheer op dat moment niet in Friesland en hebben de arbeiders uit onwetendheid de keistenen gebruikt voor wegonderhoud en mogelijk ook voor gebruik bij het onderhoud van de paalschermen aan de kust. Wel zijn de belangrijkste vondsten, waaronder enkele potjes met laddervormige versieringen, bewaard gebleven.
Op 26 mei 1849 kwam archeoloog L.J.F. Jansen van het Oudheidkundig Museum uit Leiden speciaal naar Gaasterland om ter plekke een onderzoek in te stellen. Hij bezocht de vindplaats en aan de hand van de verkregen gegevens reconstrueerde hij de plattegrond en de vorm van het graf. In 1922 deed archeoloog A.E. van Giffen uit Groningen verder onderzoek naar de grondsporen van het graf. Van Giffen vond de oude kuilen, waaruit de stenen van de steenkist waren gehaald. Hierdoor werd duidelijk hoe en waar de stenen precies hadden gestaan.
Later werd de vindplaats gemarkeerd met enkele stenen en kreeg het de bijnaam ‘het hunebed’. In 1996 toonde onderzoek aan dat het eigenlijk een steenkist was, een variant van een hunebed. Kenmerken van een hunebed zijn juist de manshoge stenen en de bouw (deels) boven het maaiveld. Dit graf was een zogenaamde steenkist, een constructie van een diepe kuil met relatief kleine stenen. Zo’n steenkist werd grotendeels ondergronds aangelegd, had geen ingang en meestal ook geen dekstenen. Dit leidde tot een verandering van de benaming op het aanwijsbord in het bos: de Steenkist.
Eropuit
