Hoe wordt een braakbal gemaakt?
De maag van de kerkuil bestaat uit twee delen: de kliermaag en de spiermaag. In de kliermaag wordt het voedsel verteerd en in de spiermaag die erboven ligt, komen de onverteerbare delen terecht. Hier wordt alles samengeperst tot een braakbal, die uitgeperst wordt.
Van de in ons land voorkomende uilen levert de kerkuil het beste materiaal voor het determineren van de voedselresten. De vraag naar braakballen van de kerkuil op scholen is erg groot en met veel enthousiasme wordt er geplozen. Alle botjes van een muis zijn terug te vinden: complete schedels, wervels en ribben. De maagsappen van de kerkuil zijn zo zuur (zuurgraad of pH-4) dat alle vleesresten van de prooidieren worden verteerd, maar de haren en de skeletdelen vrijwel niet worden aangetast. De maagsappen van andere uilen, zoals de ransuil, hebben een lagere zuurgraad (pH-2,5), waardoor de schedelresten veel sterker worden aangetast.
De braakballen van de kerkuil zijn gemakkelijk van die van andere uilen te onderscheiden. Ze hebben een zwarte tot donkergrijze kleur en zijn omgeven door een dunne slijmlaag. De gemiddelde lengte van de braakbal varieert van 2,5-8,0 cm, afhankelijk van het aantal muizen dat gegeten wordt. In strenge winters worden wel braakballen van 10 tot 15 cm gevonden met daarin veel resten van muizen. In de winter van 1980 werden braakballen verzameld in een leegstaande schuur in de Oude Venen. Eén van de uitgeplozen “superbraakbal bevatte: 15 bosspitsmuizen, 1 waterspitsmuis, 1 rosse woelmuis en een dwergmuis.
De braakballen van jonge kerkuilen zijn veel kleiner. Na ongeveer 7 dagen wordt de eerste braakbal geproduceerd van gemiddeld 1 cm lang en een gewicht van 0,5 gram. Ze bevatten praktisch geen schedelresten en botten. Ze maken 1-3 braakballetjes per etmaal en vanaf de vijfde week 1 braakbal. Het duurt 5 tot 6 uur voordat een braakbal wordt gevormd.
