Ontdek
In het eeuwenoude Rysterbosk is de ‘Middenlaan’ te vinden, ook wel de Van Swinderenleane genoemd. Deze laan loopt vanaf het voormalige landhuis, huize Rijs, het bos in. Langs deze bomenlaan liggen drie prachtige, cultuurhistorische rondelen. Je vindt er één aan het begin van de Middenlaan bij de Slottún, halverwege de Middenlaan en nog één in het Ypesparrenbos.
Praktische info
Het Rysterbosk is het gehele jaar vrij toegankelijk voor publiek. Parkeer de auto op de parkeerplaats in Rijs, Murnserleane, 8572 WN Rijs of bij het MurnzerKlif, Murnserdyk 46A, 8573 WP Mirns. Afhankelijk van het weer, zijn sommige paden rolstoeltoegankelijk.
De Amsterdamse familie de Wildt liet het Rysterbosk met tuin in de zeventiende eeuw in Barokstijl aanleggen. Tussen de lange lanen werden diagonale lanen aangelegd. Zo ontstonden de kenmerkende stervormige lanenpatronen in het bos, voor Fryslân is dit sterrenbos een uniek fenomeen. De bijzondere stervormige lanen gaven het oriëntatie. parkbos een mate van status en bovendien vormen de lanen de verbinding tussen park en landschap.
Vaak werden daarbij op kruispunten van lanen rondelen aangelegd ter verfraaiing. Het halve rondeel bij de Slottún is aangelegd in Barokstijl, net als het rondeel in het midden van de Middenlaan. Verderop, in het Ypesparrenbos, ligt nog een rondeel in de Engelse landschapsstijl. Deze natuurlijkere landschapsstijl werd gebruikt bij later aan het bos toegevoegde delen.
Mountainbikers gebruikten de rondelen als een heuvel waar ze met gemak overheen konden fietsen. Hierdoor waren de wallen helemaal afgevlakt. Om de contouren opnieuw zichtbaar te maken hebben we van rondhout een wal gemaakt. Het hout hebben we geveld in de omliggende bosvakken. De vakken in de rondelen zijn opgevuld met bosgrond en hier komen later inheemse soorten zoals de salomonszegel en de lelietje der dalen. Deze planten groeien in een schaduwrijke omgeving. De paden zijn aangevuld met zand voor een goede afwatering.
“Het is niet alleen een herstel van de historische waarde, de holtes in het hout zijn ook een ideale verblijfplaats voor insecten, amfibieën en zoogdieren. Kikkers en muizen kunnen hier prima overwinteren.”
De statige rechte lanen en zijlanen van het park met het kenmerkende rechthoekige stramien maken het Rysterbosk tot een bijzonder natuurgebied van It Fryske Gea. Het bos kent een prachtig door beuken omzoomde Murnserleane, ook wel de Kalverstraat van het Rysterbosk genoemd. Adembenemend zijn de majestueuze beuken van waarschijnlijk twee- tot driehonderd jaar oud. De leuke kronkelpaadjes van de Engelse landschapsstijl geven een mooi contrast met de Franse barokstijl met de strakke, rechte lanen.
In het Rysterbosk, vlakbij het Mirnserklif vind je twee belangrijke toegangslanen van vroeger. Het ‘Freuleleantsje’ werd rond 1930 aangelegd als route voor de Freule naar de badplaats aan het IJsselmeer. Aan het einde van deze laan stond een klein badhokje voor het omkleden om te gaan zwemmen. Het gewone volk mocht hier niet langs. Het ‘Seeleantsje’ was én is, de markante toegangslaan tussen bos en klif. Men moest hier vroeger toegangsgeld betalen om bij de zee te komen.
Eropuit
