Ontdek het
Het verschil tussen vroeger en nu? Dit zie je op de hooilanden van Unlân fan Jelsma en Kobbelân ten noorden van Aldeboarn. Deze twee kleine gebieden bevinden zich aan de rand van het prachtige Nationaal Park De Alde Feanen.
Praktische info
Het Unlân fan Jelsma en Kobbelân is niet toegankelijk voor bezoekers. Ben je toch benieuwd? Vanaf de Swettewei kun je het gebied goed overzien.
Het Unlân fan Jelsma en het Kobbelân vormen eigenlijk één gebied, want ze liggen aan elkaar vast en lijken ook nog enorm op elkaar. Toch is er één groot verschil en dat heeft te maken met hun historie. In beide gebiedjes is namelijk veen uitgegraven. Bij het Kobbelân hebben ze dat alleen veel dieper gedaan en hierdoor zie je nog steeds langgerekte waterplassen, die noemen we ook wel petgaten.
In het Unlân fan Jelsma zijn de oude petgaten juist helemaal dichtgegroeid en zie je nu bos. Tussen deze kleine bosstrookjes liggen nog steeds de oude legakkers, ook wel stripen genoemd, waarop het veen lag te drogen. Hier vind je het zeldzame blauwgrasland.
Vroeger kwam het blauwgrasland veel algemener voor. Doordat wij in Fryslân het land nu veel intensiever gebruiken, de waterpeilen verlagen en alles bemesten verdwenen deze authentieke oude weilanden. In het Unlân fan Jelsma vind je nog steeds veenpluis en Spaanse ruiter. Je kunt ze herkennen aan de witte pluizenbolletjes en de felgekleurde paarsrode bloemen die een beetje op een distel lijkt. Deze plantensoorten zijn kenmerkend voor dit soort grasland. Minder opvallend zijn de bijzondere grassen, zoals veenreukgras, draadzegge en blauwe, blonde en geelgroene zegge.
“De Spaanse ruiter en het veenpluis bloeien fanatiek op de oude hooilandjes. De felgekleurde paarsrode bloemen van de Spaanse ruiter en de witte pluizenbolletjes van het veenpluis fleuren de unieke blauwgraslandjes op.”
In het Kobbelân vind je meer water. De oude petgaten zijn niet dichtgegroeid met planten, maar grote vlakten met open water gebleven. In het water zie je waterplanten zoals gele plomp en waterlelie. Ze fleuren in de zomer het wateroppervlak op met hun prachtige bloeiende bloemen. Ook hier vind je op de stripen het unieke blauwgrasland met typische soorten als blonde zegge, Spaanse ruiter en blauwe knoop. It Fryske Gea is er trots op dat dit hier nog steeds voorkomt. De oevers van de petgaten bieden een veilige plek aan verschillende vogels. Meerkoet, fuut, kuifeend en wilde eend bouwen hier graag hun nest en in het riet zie je regelmatig de rietgors, rietzanger en kleine karekiet.
Als je geluk hebt, kun je zelfs de purperreiger of de bruine kiekendief tegenkomen en de roerdomp horen roepen. Ieder jaar worden hier nestvlotjes voor de zwarte stern uitgelegd en hier wordt door deze typische moerasstern dankbaar gebruik van gemaakt. In de winter rusten hier graag watervogels als wintertaling en nonnetje.
Flora en fauna
It Fryske Gea zet zich in voor het beschermen en ontwikkelen van de biodiversiteit. Benieuwd hoe wij dit doen en hoe jij kunt helpen? Ontdek het verhaal van de bewoners van onze gebieden.
