Drentse heideschapen zijn een vertrouwd gezicht op enkele van onze meest geliefde natuurgebieden, waaronder de Bakkefeansterdunen, Dellboersterheide en Schaopedobbe. Het is misschien verrassend om het Drentse ras hier in Fryslân te zien, maar landschappelijk en historisch gezien zijn de twee gebieden sterk vergelijkbaar. Vroeger waren Fryslân en Drenthe zelfs één geheel wat betreft de uitwisseling van vee.
Drentse heideschapen komen al sinds 4000 voor Christus voor. Het zelfredzame ras staat nog dicht bij de natuur. Door hun soberheid horen ze thuis in schrale, ruige heideterreinen. Bij It Fryske Gea spelen ze een belangrijke rol in het behoud van deze terreinen. Door hun vraatgedrag helpen ze bij het terugdringen van grassen en struiken, waardoor er ruimte ontstaat voor zeldzame planten, maar ook de heide meer ruimte krijgt om te groeien.
Een goed voorbeeld hiervan zijn de Bakkefeansterdúnen en het Mandefjild. Daarnaast fungeren ze ook als natuurlijke zaadverspreiders. Met zaden in hun vacht en onder hun hoefjes brengen ze onbewust plantenzaden naar nieuwe gebieden, waar deze kunnen kiemen en gedijen. Bovendien maken we gebruik van de mest van deze schapen op onze natuurakkers vlakbij, waardoor we een duurzame kringloop creëren.
“De heide kan niet zonder de schapen. Schapen eten stikstofprofiteurs als pijpestrootje en bochtige smele. Als dat soort plantjes de overhand krijgt, krijgen juist heide en klokjesgentiaan het moeilijk. En daardoor hebben de tapuit, de nachtzwaluw, verschillende soorten vlinders, slangen en andere reptielen het ook steeds moeilijker.”
De schaapskooi van It Fryske Gea grenst aan de heide fan Allardseach, dat onderdeel uitmaakt van It Mandefjild. Een heel mooi terrein, dat oogt als een savanne. In maart en april is het reservaat het podium van de lammetjes. Daarna gaat schaapherder van april tot en met oktober bijna dagelijks met de kudde op pad om het effect van de begrazing gericht te sturen. De rest van het jaar mogen ze binnen de afrastering lopen en grazen waar ze willen. De nachten brengen de schapen altijd door in de schaapskooi. Tijdens een wandeling in het gebied is de kans aanwezig dat je de kudde tegenkomt. Het is dan altijd leuk om te zien hoe de schaapsherder de kudde hoedt met zijn hond.
Jouw hulp maakt het verschil
It Fryske Gea zet zich dagelijks in om het Friese landschap te beschermen en te behouden. Van bedreigde diersoorten tot zeldzame plantensoorten. Door natuurgebieden te beheren en te ontwikkelen, zorgen wij ervoor dat de biodiversiteit blijft groeien. Maar dat kunnen wij niet zonder jouw steun!
In It Fryske Gea
Als je geluk hebt, kun je de schapen in verschillende natuurgebieden van It Fryske Gea zien.
Sinds 2021 maakt It Fryske Gea gebruik van een mobiele schaapskooi, deze pendelt heen en weer tussen de Delleboersterheide, het Ketliker Skar en de Schaopedobbe. Dit om de schaapskudde in de zomer’s nachts te beschermen tegen o.a. de wolf. In de winter gaat de kudde naar de vaste kooi op It Mandefjild. Deze mobiele schaapskooi gebruiken we dus van half april tot halverwege oktober. De herder waar It Fryske Gea mee samenwerkt, trekt in deze periode met haar kudde van gebied tot gebied. Het verplaatsen van de kudde gebeurt hooguit één keer per maand.
De kooi bestaat uit een aluminium hekwerk van 20 bij 10 meter met een dak van stretchdoek, dat maximaal 30 bij 20 meter bestrijkt. De zijkanten kunnen bij slecht weer worden dichtgemaakt. Een droge stal is beter voor de dieren om bijvoorbeeld wormbesmetting of hoefproblemen te voorkomen. De mobiele stal wordt beheerd als potstal, waarin de vloer wordt opgebouwd met stro en de mest van de schapen. Uiteindelijk levert dat een goede meststof op voor akkers.
De kudde kan zich niet altijd te voet verplaatsen. Daarom hebben we geïnvesteerd in een aangepaste bedrijfsauto en dubbeldeks schapentrailer. Mede mogelijk gemaakt door onze leden en donateurs. Daarnaast hebben we plannen om de schaapskooi in Bakkeveen uit te breiden, zodat alle Drentse heideschapen hier in de winter kunnen verblijven.
Help mee
Met jouw steun beheren we meer dan 60 natuurgebieden, behouden we de rijke cultuurhistorie van Fryslân en versterken we de biodiversiteit. Samen zorgen we voor een gezonde leefomgeving waar mens en natuur in balans zijn.
