Ontdek het
Maak een wandeling door het Ketliker Skar en laat je verrassen door de variatie. Het totale gebied bestaat uit drie deelgebieden, met allemaal hun eigen sfeer. Wanneer je in het Ketliker Skar een wandeling maakt naar de beek de Tsjonger, dan loop je als het ware vanaf de hooggelegen Ketlikerheide naar beneden naar het laagste punt in het beekdal, de Tsjongerdellen. Je hebt in het gebied twee mooie wandelroutes die je kunt combineren en een verhard (rolstoelvriendelijk) pad van 2,5 km. Ook vind je er drie vleermuisonderkomens met een bijzonder verhaal.
Praktische info
Het Ketliker Skar is overdag vrij toegankelijk voor publiek op de paden.
Parkeren kan voorbij de hoofdingang bij het beheersgebouw aan de Schoterlandseweg 24a. Aan de zuidkant aan de Tsjongervallei in Katlijk is ook een parkeerterrein.
In het Ketliker Skar en de Tjongerdellen zijn honden niet toegestaan. Met uitzondering van de Ketlikerheide, hier zijn honden aangelijnd welkom.
In de ijstijd vormden grote landijstongen het landschap van Fryslân. Hier ontstonden toen drie beekdalen. Het landijs maakte de beekdalen breder en toen deze gletsjers uiteindelijk smolten werden de dalen diep uitgesleten door het smeltwater. Het Ketliker Skar ligt in zo’n beekdal, namelijk op de flank van de Tsjongervallei.
In het Ketliker Skar wisselen dichte productiebossen van sparren en hakhout af met statige eiken- en beukenlanen. Deze lanen zijn zeer herkenbaar voor dit natuurgebied. Ons beheer is erop gericht de oude (voornamelijk) productiebossen om te vormen naar meer natuurlijk bos. Door deze variatie vind je hier verschillende soorten dieren en planten.
Eropuit in
Het Ketliker Skar is het hele jaar door toegankelijk voor publiek. In het gebied lopen twee mooie routes.
Tussen de sparren liggen verschillende dassenburchten. De dassen laten zich overdag niet zien, maar je kunt hun sporen zeker in het bos vinden. Als je goed oplet, vind je misschien wel een pluk dassenhaar in het prikkeldraad of aan de onderkant van een hek! Voor bosvogels is het vochtige loofbos een ideaal domein, zoals de wielewaal, de grote en kleine bonte specht, de holenduif, de gekraagde roodstaart en de grauwe- en bonte vliegenvanger. Maar ook damherten, reeën en vleermuizen voelen zich hier thuis. Drentse heideschapen, Schoonebeker heideschapen en Nederlandse landgeiten zijn de natuurlijk beheerders van het gebied.
“Middenin het bos van het Ketliker Skar staan twee grote stenen. Met een beetje fantasie lijkt het op een soort Stonehenge. Je kijkt hier naar het monument van beeldhouwer Anne Woudwijk met de titel “Wanneer de maan het landschap verandert, huilen de wolven”. Het is een ode aan de wolf, dat in één rechte lijn Olterterp, via het Ketliker Skar met de Lendevallei verbindt.”
Deelgebied de Tsjongerdellen is een overblijfsel van het oude beekdal de Tsjonger. De rivier zelf kronkelt sinds de kanalisatie niet meer, maar de oude meanders zijn in het beekdal weer opnieuw uitgegraven. Het dal grenst aan het Ketliker Skar en bestaat verder uit vochtige hooilanden met veel sloten.
De graslanden staan ‘s winters vaak onder water, met als gevolg dat in het voorjaar de dotterbloem, echter koekoeksbloem en waterkruiskruid zich volop kunnen ontwikkelen. Ook weidevogels als grutto, watersnip en wulp en voelen zich hier thuis. De Tsjongerdellen is het hele jaar door rijk aan vogels, maar ook de zeldzame libel de groene glazenmaker wordt hier zomers regelmatig gespot.
In het Ketliker Skar
Er valt zoveel te beleven en ontdekken in Fryslân. In alle seizoenen en op allerlei manieren. De rijke cultuurhistorie, bijzondere parels in het landschap of neem een kijkje in een van onze vogelkijkhutten.
Boeiend aan de Ketlikerheide is de afwisseling van heide, veenputten en vennetjes. Je kunt hier in alle rust genieten van een prachtig tapijt van struikheide, gewone dopheide en kraaiheide. Het landschap is het terrein van geelgors, gekraagde roodstaart, specht en boompieper. Luid zingend bakent de muzikale geelgors zijn territorium af. Hij maakt behoorlijk veel kabaal voor zo’n klein zangvogeltje en zingt een kenmerkende melodie. Als je goed luistert dan hoor je misschien de eerste tonen van de vijfde symfonie van Beethoven.
In het laatste oorlogsjaar zocht het Friese verzet het Ketliker Skar uit voor wapendroppings tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was een gevaarlijke en spannende onderneming die plaatsvond midden in de nacht. Het verzet had dringend wapens nodig voor de bevrijding van Fryslân. In totaal zijn er 72 wapencontainers en 6 manden met proviand door middel van parachutes gedropt. Sommige boeren uit de omgeving speelden een belangrijke rol. Ze waren lid van de zogenaamde ‘ontvangstploeg’ en zorgden met paard en wagens voor het vervoer van de wapens. Ook verstopten zij de wapens tijdelijk in hun schuren. Bouwe van Ens en Jelle Boersma waren twee van deze boeren, zij zijn naar aanleiding van de wapendroppings opgepakt en gefusilleerd.
Op het weilandje in het bos waar de wapendroppings plaatsvonden staan drie vleermuisonderkomens in de vorm van wapendroppingskokers op palen. Ze markeren de drie geslaagde droppings, met een druk op een knop hoor je het verhaal over hoe zo’n wapendropping in zijn werk ging. De vleermuis staat symbool voor de mannen in het veld die de wapens verzamelden: kwetsbaar en in de nacht actief.
Natuuruitjes voor jong en oud!
Ontdek het Friese landschap of verwonder je over onze cultuurhistorische pareltjes. Bos, heide of moeras, onze excursieleiders vertellen je honderduit over onze gevarieerde natuurgebieden!
Eropuit in It Fryske Gea
Houd je van cultuur en natuur, van struinen en onderzoeken? It Fryske Gea biedt je oneindig veel mogelijkheden om te wandelen, te fietsen, te varen of om je eigen route te plannen.
Bewoners van het Ketliker Skar
It Fryske Gea zet zich in voor het beschermen en ontwikkelen van de biodiversiteit. Benieuwd hoe wij dit doen en hoe jij kunt helpen? Ontdek het verhaal van de bewoners van onze gebieden.
Help mee
Met jouw steun beheren we meer dan 60 natuurgebieden, behouden we de rijke cultuurhistorie van Fryslân en versterken we de biodiversiteit. Samen zorgen we voor een gezonde leefomgeving waar mens en natuur in balans zijn.
