Ontdek het
In het 322 hectare grote Bûtefjild valt er heel wat te ontdekken voor jong en oud. Maak een heerlijke wandeling, ga met de kids op zoek naar sporen van vroeger of geniet van een fietstocht langs de kade van de Bouwepet of Oer de Wiel. Vanaf de uitkijktoren heb je prachtig zicht op het moerasgebied.
Praktische info
De verschillende gebieden in het Bûtefjild kun je het hele jaar bezoeken, met uitzondering van de wandelroute door de Sippen-finnen. Die is alleen te bezoeken van 1 juli tot 15 maart, vanwege het broedseizoen. In dit deelgebied zijn honden ook niet toegestaan i.v.m. grazende Exmoorpony’s. Het fietspad vanaf de Ottemaweg tot aan de Sippen-finnen is rolstoelvriendelijk.
Alle gebieden liggen op loopafstand van elkaar, met elk een eigen entree. Voor wat betreft de navigatie adviseren wij de Ottemawei bij Hurdegaryp aan te houden.
Bouwepet: Halligenweg, Munein
Swarte Broek: Ottemawei, Readtsjerk
Ottema-Wiersmareservaat: Ottemawei, Hurdegaryp
Sippen-finnen: via Koekoekspaad bij Ottemawei, Hurdegaryp
Het Bûtefjild kent veel variatie, van schrale graslanden tot open waterplassen. In totaal bestaat het gebied uit ruim 320 hectare en is onderverdeeld in verschillende deelgebieden met elk hun eigen kenmerken. Het Ottema-Wiersemareservaat is een veenlandschap waar vroeger op zeer grote schaal turf is opgegraven. De Bouwepet is een restant van een oorspronkelijk veenstroompje. In de Sippen-finnen vind je een combinatie van open water en schraal- en rietlanden met elzenbosjes, elzenbroekbos en wilgenstruweel. Swarte Broek ligt langs een meer met prachtige uitzicht vanaf de vlonder.
Eropuit in het
De verschillende gebieden in het Bûtefjild kun je het hele jaar bezoeken, met uitzondering van de wandelroute door de Sippen-finnen. Die is alleen te bezoeken van 15 juli tot 15 maart.
Al deze gebieden in het Bûtefjild liggen op loopafstand van elkaar, maar hebben wel allemaal een eigen entree. In totaal ligt er 16 km aan wandelpad. Sommige routes zijn te combineren tot een rondwandeling, voor andere geldt een heen-en-weerroute. Volg bijvoorbeeld de door zwerfkeien gemarkeerde wandelroute door de Bouwepet of maak een rondgaande wandeling in het noordelijke deel van het Ottema-Wiersmareservaat. Fietsen is toegestaan op de kade aan de zuidzijde van de Bouwepet en over de kade van Oer de Wiel via de houten brug rechtdoor naar de Ottemawei. Ook is er één route opengesteld voor mountainbikers. Kortom, genoeg te beleven!
In het Bûtefjild
Er valt zoveel te beleven en ontdekken in Fryslân. In alle seizoenen en op allerlei manieren. De rijke cultuurhistorie, bijzondere parels in het landschap of neem een kijkje in een van onze vogelkijkhutten.
Het Bûtefjild is een uniek natuurgebied vanwege de diverse landschapstypen. Je vindt hier natte, schrale graslanden, verlandde petgaten, broekbossen, waterplassen en riet- en ruigtevelden. En dan is er ook nog het stroomdal van een oud riviertje waar de graslanden droog en schraal zijn. Deze variatie creëert een rijke biodiversiteit met talrijke planten en dieren.
In de winter trekken veel watervogels naar dit gebied, terwijl in het voorjaar de rietzangers terugkeren en weidevogels het gebied bevolken. De otter gedijt hier goed dankzij de goede waterkwaliteit, terwijl reeën en vossen regelmatig aan de randen van de graslanden te zien zijn. Daarnaast zijn vrijwel alle roofvogels hier te spotten.
Het Ottema-Wiersmareservaat is een veenlandschap. Hier is vroeger op zeer grote schaal turf afgegraven. Wat overbleef was een land van plassen, poelen, rietvelden en natte hooilanden. Het reservaat is vernoemd naar de heren Ottema en Wiersma. Deze mannen waren eigenaar van een deel van het Bûtefjild en wilden de natuur ervan bewaren. In de schrale graslanden van dit reservaat leven bijzondere plantensoorten. Zo komen moerasviooltje, ronde zonnedauw en zeldzame varens hier voor.
Rond de Middeleeuwen is de “Swarte Broek” ontstaan door turfstekerij. Oorspronkelijk was het meer nog veel groter: vroeger liep het tot aan het dorp Mûnein. Zo halverwege de 19e eeuw is een stuk van het water drooggelegd en een polder geworden. De weg die er doorheen loopt, is pas aangelegd begin jaren ‘50 van de vorige eeuw. Tot dan was het een waterweg voor de scheepvaart. Vele “skûtsjes” voeren hier vanaf de Swarte Broek via de Muneinstervaart naar dat dorp. Met als lading hout en turf, maar ook de jaarlijkse kermis kwam hier per schip langs. Vanaf de vlonder heb je prachtig uitzicht over het meer!
De Bouwepet is een restant van een oorspronkelijk veenstroompje. De belangrijkste functie is de ecologische verbinding tussen de natuurgebieden Grutte Wielen en Ottema-Wiersma reservaat. Het stroomdallandschap in de Bouwepet is als moerasgebied met riet, lisdodde, liesgras, zwarte els en grauwe wilg ideaal als broedgebied voor moerasvogels.
In de winter staan grote delen onder water en verblijven er ganzen, eenden en steltlopers. Nogal wat eendensoorten kiezen het als broedgebied. In voor- en najaar tijdens de trekperiode worden weidevogels als grutto en kemphaan veel gesignaleerd. Ook is dit het leefgebied van diverse soorten vleermuizen.
Vroeger waren de Sippen-finnen bedoeld als zandwinlocatie voor de snelweg tussen Leeuwarden en Groningen in de jaren zestig, maar dit plan werd uiteindelijk verworpen. Gelukkig resulteerde dit in het behoud van een unieke omgeving met oude vegetatie, zoals Spaanse ruiter, wilde gagel en galigaan.
Om overwoekering te voorkomen, worden er Exmoorpony’s ingezet. Sinds de herinrichting in 2016 maait It Fryske Gea ook delen van het gebied, waardoor schrale plekken behouden blijven. Het water in de Sippen-finnen komt voornamelijk van regenwater en is niet afhankelijk van boezemwater. In de open wateren groeien diverse waterplanten, zoals waterlelies, gele plomp, blaasjeskruid en verschillende fonteinkruiden, wat veel grote roodoogjuffers aantrekt.
“In de Sippen-finnen ligt een korte, maar avontuurlijke wandelroute van 2,5 kilometer die van 1 juli tot 15 maart vrij toegankelijk is. Met behulp van het trekpontje steek je de route over, maar let op je balans!”
Verwonder je over het prachtige uitzicht
De perfecte plek om vogels te bekijken zonder ze te verstoren is in één van onze top 5 vogelkijkhutten. Onze vogelexperts hebben de beste locaties in It Fryske Gea voor je op een rij gezet.
Eropuit in It Fryske Gea
Houd je van cultuur en natuur, van struinen en onderzoeken? It Fryske Gea biedt je oneindig veel mogelijkheden om te wandelen, te fietsen, te varen of om je eigen route te plannen.
Bewoners van het Bûtefjild
It Fryske Gea zet zich in voor het beschermen en ontwikkelen van de biodiversiteit. Benieuwd hoe wij dit doen en hoe jij kunt helpen? Ontdek het verhaal van de bewoners van onze gebieden.
Help mee
Met jouw steun beheren we meer dan 60 natuurgebieden, behouden we de rijke cultuurhistorie van Fryslân en versterken we de biodiversiteit. Samen zorgen we voor een gezonde leefomgeving waar mens en natuur in balans zijn.
