Na regen komt biodiversiteit; grutto profiteert van waterberging
Eind februari liepen in Fryslân meerdere polders onder water. Door de hevige regenval in de weken daarvoor in combinatie met de storm, liep het water niet weg. Vanwege de klimaatveranderingen is afgesproken dat Wetterskip Fryslân bij deze extreme weersomstandigheden een beroep kan doen op waterbergingsgebieden (retentiepolders) om wateroverlast voor bewoners te voorkomen. Ook in It Fryske Gea zijn deze polders te vinden, zoals polder Hoekstra bij Oldeholtpade en It Eilân East in de Alde Feanen. Juist die polders zijn ook het thuis van weidevogels. Een gunstige bijkomstigheid is dat It Fryske Gea nu sneller dan normaal ideale omstandigheden voor weidevogels kan creëren. De duizenden grutto’s en andere weidevogels die deze maand vanuit hun overwinteringsgebieden terugkomen profiteren hiervan. Het sluit naadloos aan op het intensieve weidevogelbeheer, waarvoor It Fryske Gea momenteel de aandacht vraagt van Friezen.
Kortstondig onder water zetten vergroot overlevingskansen weidevogels
Normaal gesproken zet It Fryske Gea in deze tijd van het jaar haar weidevogelgebieden ook al onder water om plasdrasgebieden te creëren. Dit gaat natuurlijk meer geleidelijk. Het doel is echter hetzelfde als wanneer een gebied in één keer snel onder water wordt gezet. Het kortstondige karakter van het onder water zetten is namelijk positief voor het gebied. Het zorgt voor meer biodiversiteit en er is geen betere manier om een droge polder in één keer helemaal vochtig te maken. Beide dragen bij aan de overlevingskansen van weidevogels, zoals de grutto.
Meer voedsel en variatie aan kruiden
Nu de weersomstandigheden weer rustig zijn wordt het water langzaam weer van het land gepompt, zodat weidevogels er straks hun eieren weer droog kunnen leggen. Grutto’s voelen zich thuis in plasdrasgebieden. Ook nu ze na een lange reis vanuit Afrika aankomen op hun geboortegrond en moeten aansterken. Door het waterpeil te verhogen ontstaat er een drassige bodem waarin volwassen weidevogels makkelijker voedsel kunnen vinden. De wormen zitten dan hoger en ze kunnen met hun snavels goed in de bodem komen. Ook vertraagt of verdwijnt hierdoor de groei van grassen, zoals Engels raaigras. Er ontstaat ruimte voor meer variatie aan kruiden en een open structuur. Planten zoals de boterbloem en de pinksterbloem nemen de open plekken in. In zo’n kruidenrijk grasland kunnen kuikens zich straks bovendien gemakkelijker verplaatsen op zoek naar voedsel, dat in plasdrasgebieden rijkelijk aanwezig is. Daarnaast houdt het water roofdieren op afstand. Het waterrijke gebied zorgt dus voor voedsel, veiligheid en rust. Dé voorwaarden voor weidevogels om te kunnen overleven.
Natuurlijke klimaatbuffers goed voor mens en natuur
Met natuurlijke klimaatbuffers wordt bijgedragen aan een klimaatbestendig Fryslân. Het zijn gebieden waar natuurlijke processen de ruimte krijgen en zowel mens als natuur van profiteren. Enerzijds dient het een groot maatschappelijk belang op het gebied van veiligheid, waardoor wateroverlast in bebouwing of agrarisch gebied wordt voorkomen. Anderzijds levert het een enorme bijdrage aan de biodiversiteit en natuurwaarden in zo’n gebied.
‘Voor ons is dit als natuurbeheerder fantastisch, omdat je in één klap teweegbrengt wat je normaal gesproken in 10 jaar beheer niet weet te realiseren.’ – Michel Krol
Campagne voor extra bescherming om gruttokuikens te redden
60% van de wereldpopulatie van de grutto broedt in de noordelijke provincies, waarvan het merendeel in Fryslân. In beschermde weidevogelgebieden, zoals die van It Fryske Gea, hebben ze een goede kans om te overleven. Weidevogelbescherming is één van de meest intensieve vormen van natuurbescherming. Elke extra maatregel die It Fryske Gea in haar weidevogelgebieden neemt helpt om meer gruttokuikens groot te krijgen. Soms zijn dat kleinere investeringen zoals het aanschaffen van een waterpomp, aankoop weidevogelgrond en de (her)inrichting hiervan. Daarom vraagt It Fryske Gea om steun van de Friezen met een campagne voor de grutto.
