Over dit gebied
Waar eens de slikwerkers hun ruggen kromden… ligt nu een uniek natuurgebied. Tussen Zwarte Haan en de pier van Holwerd ligt één van Europa`s grootste kwelders; Noard-Fryslân Bûtendyks. Het ruim 4200 hectare grote gebied met zomerpolders, dobben, zilte graslanden, slikvelden en kwelderwerken is een eldorado voor planten en dieren. Daarnaast is het gebied onderdeel van het Werelderfgoed Waddenzee.
Dit soort buitendijkse gebieden is schaars. Vroeger bestond het landschap van Noord-Friesland grotendeels uit kwelder. Rond 1600 lag er langs de kust zo’n 14.000 hectare aan kwelder. Hiervan is nog zo’n 3.000 hectare over en daarvan ligt 2.000 hectare in Noard-Fryslân Bûtendyks. It Fryske Gea beheert hiermee het grootste aaneengesloten kweldergebied in Europa.
Helaas is het huidige oppervlak van de kwelders te klein om de specialistische dieren en planten die hierop voorkomen in stand te kunnen houden. Daarom is er de afgelopen jaren veel gedaan om de kwelders te vergroten, zoals in het project ‘Vijfhuizen, fan Swiet nei Salt’. Vissoorten als bot, paling, driedoornige stekelbaars, spiering en daarmee ook foeragerende kweldervogels profiteren van de zoet-zoutgradiënt op de kwelders.
‘Gouden rand’ van de Waddenzee
De randen van de Waddenzee zijn voor planten en dieren van levensbelang. Door de rust en de enorme voedselrijkdom maken jaarlijks enorme aantallen vogels gebruik van deze ‘gouden rand’ van de Waddenzee. In het gebied komen 240 verschillende soorten vogels voor, maar de bonte strandloper, brandgans en wulp zie je het meest.
Noard-Fryslân Bûtendyks ligt ook heel strategisch op de trekroute van vogels. In het voorjaar en de herfst tanken daarom veel vogels tijdens de vogeltrek hier even bij. Van de rotgans zie je hier dan een vijfde deel van de totale wereldpopulatie en van de brandgans zelfde een derde deel.
De kracht van de natuur laat zich in Noard-Fryslân Bûtendyks regelmatig gelden. Zo staan de slikvelden elke dag onder invloed van eb en vloed. Hierdoor groeien de kwelders langzaam aan. En eind oktober? Dan begint het stormseizoen. Diverse malen per jaar overstromen de kwelders. Bij hoge waterstanden door springtij en noordwestenwind overstromen zo nu en dan ook de zomerpolders. Soms staat het kolkende water van de Waddenzee zelfs tot aan de zeedijk. Een indrukwekkend gezicht dat veel bekijks trekt.
