Over dit gebied

Het dorpsbos van Raerd

Park Jongemastate valt op door de oude bomen, de gracht, de rijke stinzenflora, maar nog veel meer door de prachtige toegangspoort. Daarnaast passeren eens in de vier jaar duizenden wandelaars het park tijdens de Slachtemarathon. Raerd is dan altijd het begin- of eindpunt van dit grote wandelevenement.

“Vroeger was het park tijdens de kerkdienst op zondagochtend gesloten voor publiek. Dit was één van de voorwaarden die door de burgemeester was meegegeven bij de schenking van het park.”

De contouren van de oude Jongemastate

De oudste documenten over Jongemastate gaan terug naar 1461, waarin het ‘Jongema Huys’ staat genoemd. Keimpo Jongema bewoonde toen de state. Vanaf die tijd was het park het toevluchtsoord voor verschillende gezagsdragers en machtshebbers. De state werd uiteindelijk in 1515 door huurlingen van de hertog van Saksen in brand gestoken. Daarna verrees er een state die eeuwenlang bewoond werd door het geslacht Van Eysinga. In 1912 verkocht de laatste bewoner, burgemeester Hobbe Baerdt van Slooten, de state voor de sloop en vertrok. It Fryske Gea heeft met cortenstalen markeringen, op de hoekpunten, de contouren van de oude state in het park weer zichtbaar gemaakt. Door een kijkertje kun je zo zien hoe de oude state er vroeger uitzag.

De tuinman en de parkzichter

Vooraan de weg langs de Slotsdyk staat een markante woning. Nu bewoont door één familie, maar in vroeger tijden woonden hier de tuinman en de koetsier van de familie die op Jongemastate de scepter zwaaiden. Na de verkoop en sloop van de state zijn de arbeiderswoninkjes blijven staan. Toen het park in bezit van It Fryske Gea kwam woonde tuinman Hielke Mulder aan de ene kant en  parkzichter Kleis Piers van der Zee met zijn vrouw aan de andere kant. De parkzichter had als taak om de poort te openen en na zonsondergang te sluiten. Ook tijdens de kerkgang was de poort dicht. En er was nog een belangrijke taak; een dubbeltje voor It Fryske Gea innen van elke bezoeker. Over deze parkzichter en zijn vrouw stond in 1932 in de Leeuwarder Courant een interview ter ere van hun 50-jarig huwelijk. Daarin spraken zij over het ongeluk, waardoor Van der Zee zijn been verloor. Maar met een betrekking als parkzichter had de familie nu een nette woning, ‘er is nooit een ongeluk zoo groot, of er is een geluk bij’ volgens de vrouw van de parkzichter.

Stinzenplanten, de planten van de adel

Jongemastate staat bekend om haar stinzenflora. Deze voorjaarsbloeiers werden vroeger veel op adellijke state-terreinen, in tuinen bij notabelen of op de erven van rijke boeren aangeplant. Bekijk onze stinzenflora tips en weetjes voor meer informatie over deze unieke planten in It Fryske Gea.